Sepia Saturday 781 - Dating a photo

Harry Elk looks a bit sad or bored, but he is sitting at ease, as are the two people in the photo below. It is almost as if they are on display. But if you realize the length of shutter speeds in those days, people probably had to sit still for a considerable number of seconds. Shutter speeds of even 1/25th second were unheard of.

The two people with almost expressionless faces are two of my wife's ancestors. They are her paternal great-great-grandparents. Her name is Annechien Schroeder. She was born in Muntendam on August 25, 1839. Muntendam is situated in the Dutch northern province of Groningen. Today, Groningen is known -infamous is a better word- for the many relatively mild earthquakes caused by natural gas exploration.                                                                                                                       Her husband, Homme Venema, was born in Zuidlaren on September 21, 1838. Although it is in a different province (Drenthe), it is only miles away from Muntendam. They got married in nearby Veendam on December 28, 1861.

Annechien Schroeder and Homme Venema

The couple had nine children, of whom, surprisingly for those days, only two died before reaching the age of 5. Possibly, they inherited strong genes from their parents. Annechien reached the age of 80, and Homme, a proper Groningen name, surpassed her by two years.

I always find it rather difficult to estimate people's ages from these old photographs. But fortunately, two things may give a clue as to when this picture was made. The first time indicator is the dimensions of this so-called cabinet image. It measures 10.7 x 16.5 cms, which, according to an expert in these matters, Belgian Peter Eyckerman, is significant for the period between 1866 and 1914. Then, there is the name of the photographer at the bottom right-hand corner.

G. Folkerts Stadskanaal

In the Netherlands, we are blessed with the availability of a reference book showing most photographers born here in the 19th century.  Also, our Geert Folkerts is mentioned. He was born on August 11, 1875, and had a studio in Stadskanaal between 1900 and the day he died on July 4, 1916. So it is safe to say that Homme and Annechien went to the studio sometime during the 1900-1914 period. And that puts their age in the 61-75 years bracket.

We'll probably never know why they had their picture taken, but it could very well be because of a special occasion, such as the celebration of their 40-year marriage in 1901. A newspaper ad shows the married couple's gratitude for the interest shown by their community.

Source: Nieuwe Veendammer Courant, Dec. 28, 1901

We would like to express our sincere thanks 

for the many expressions of interest 

on the occasion of the 40th anniversary of our marriage.

Although I know very little about this couple's life, I know Homme was a farmhand. Certainly, in those days and in that part of the country, that was almost a guarantee for a poor life. The photograph radiates the life they led; there are no symbols of any wealth or social status.

Two years before their marriage, Homme was involved in a quarrel. He stabbed farmhand Hendrik van Dalen on the property of landowner Harmannus Bulle. He was prosecuted for his behaviour, and the verdict briefly summarizes the hearing.

"Considering that from the investigation at the court session of 16 November 1859, under the summons, it has been legally and convincingly established that the defendant, on Thursday 20 October 1859, on a field belonging to H. Bulle at Zuidlaarderveen, deliberately and violently assaulted Hendrik van Dalen, struck him, and wounded him with a knife."

"The deputy public prosecutor demands a custodial prison sentence of six months, a fine of 8 guilders, and the costs of the proceedings, recoverable using coercive detention."

"Administering justice in the name of the King,
the court sentences Homme Venema to a prison term of six weeks in a house of correction, to be served in solitary confinement, a monetary fine of eight guilders, and to pay the legal costs, assessed at the sum of ten guilders and 80.5 cents, with both the fine and costs, if necessary, to be recovered by coercive detention."

The sentence was published in a local newspaper.

Source: Provinciale Drentsche en Asser Courant, Nov. 24, 1859

To put the 8 guilder fine in perspective, a labourer's wages varied by the season. In summer, they made something like a guilder a day; during wintertime, it was less: approximately 60 guilder cents. So the fine amounted to over a week's income (in summer)! And obviously, there was no income while in prison for 6 weeks. At the time, Homme fortunately was still a bachelor.

The other thing that struck me was the difference between the prosecutor's demand - 6 months in prison - and the final verdict, 6 weeks. The documentation does not reveal why this is.

All in all, I feel we are lucky to know what our ancestors, born in the first half of the 19th century, looked like. For more discoveries, please see the Sepia Saturday site.

Soldaat van Onstwedde

Willem Simon Venema

Vliegkamp Valkenburg is sinds oktober 2010 het toneel van de musical Soldaat van Oranje, een geromantiseerd oorlogsverhaal met een voor de hoofdpersoon happy end. Zo mooi is het daar in een wat verder verleden niet iedereen vergaan.
In de aanloop naar de 2e wereldoorlog werd, op papier althans, regeringszetel Den Haag door drie militaire vliegvelden beschermd: Ypenburg, Ockenburg en Valkenburg. Daarvan was Ypenburg veruit het best geoutilleerde veld en Valkenburg het minst. Valkenburg was aan het begin van de oorlog nog niet eens "af". Het had de kroon moeten worden op een eind jaren '30 gestart werkgelegenheidsproject. Ook het Amsterdamsche Bosch was zo ontstaan maar daar hoefden geen vliegtuigen te landen. Op Valkenburg was dat wel de bedoeling maar bij het uitbreken van de oorlog op 10 mei was dat nog niet mogelijk. Hoewel, landen kon wel maar de grond was nog zo drassig dat opstijgen niet goed mogelijk was, zoals de Duitsers tot hun schade hebben ervaren. Maar voordat ze die ervaring rijk waren, was Valkenburg deel van de Duitse plannen om Den Haag, lees Koningin en regering, zo spoedig mogelijk onder de voet te lopen. Ook in de Nederlandse plannen moest Valkenburg verdedigd worden. Daarom waren er rond het vliegveld, o.m. in de dorpen Katwijk, Noordwijk en Valkenburg, militairen gelegerd.

Geadresseerd aan H. Venema, Kockstraat 81, Den Haag

Tijdens de mobilisatie, eind augustus 1939, werden zo'n duizend Groningse dienstplichtigen als infanterist ingekwartierd in het Noord-Hollandse Bergen aan Zee. Ze behoorden toen tot het 12e Depotbataljon (in opleiding). Onder hen een 19-jarige achterneef van mijn schoonmoeder Trijntje Sibbeltje Venema. Zijn naam was Willem Simon Venema, geboren op 18 april 1920 in Onstwedde. Op 10 november 1939 schrijft hij een kaart aan Homme Venema, zijn achteroom en de vader van mijn schoonmoeder. Homme is dan al uit Groningen naar Den Haag vertrokken, daar was tenminste werk. Willem schrijft dat hij deel is van de 1e depotcompagnie van het Ie depotbataljon van het IIIe depotregiment (?) Infanterie. In militair jargon zou dat dan 1-I-3 R.I. geweest kunnen zijn.
Willem schrijft:

Beste familie,

Ik ben onder dienst, en

lig in het plaatsje

Bergen (N.H.) dus

niet zoo heel ver meer 

van U af en doe U

hierbij de hartelijke

groeten van mij Stadskanaal

en mij.

Ie Depot Bataljon

Ie Depot Compagnie

IIIe Depot Infanterie

Veldpost

De toevoeging 'Veldpost' maakte het mogelijk deze kaart zonder postzegel te versturen. De voorzijde van de kaart maakt duidelijk dat we hier met een soort legerpropaganda te maken hebben. Het gebruik van het woord 'Weermacht' doet wel wat Germaans aan.

Op zeker moment voor de Duitse inval op 10 mei 1940, zijn de inmiddels opgeleide (?) dienstplichtigen uit Bergen via Haarlem overgebracht naar Noordwijk. Daar maken zij deel uit van het 9e regiment infanterie. Willem en tenminste nog vier Groningers worden deel van 1-I-9 R.I.

Op 12 mei was de situatie zo dat een sterke Duitse strijdmacht na de herovering van het vliegveld in het dorp Valkenburg was ingesloten. Na zware gevechten kregen twee compagniën van I-9 R.I. opdracht om Valkenburg aan te vallen. Eén vanuit Katwijk a/d Rijn, de ander vanuit weilanden ten westen van Valkenburg. Bij deze gevechten is Willem om het leven gekomen. Kort daarna heeft hij zijn eerste rustplaats gevonden in een graf aan de Cantineweg in Katwijk a/d Rijn. Naast Willem zijn vermoedelijk bij de zelfde aanval ook de Groningers sergt. Couperus (Wonseradeel), korp. Fennema (Dantumadeel) en de soldaten Gankema (Appingedam) en Koning (Hoogezand) gesneuveld.

Pas tien dagen na zijn overlijden, wordt de familie hierover in kennis gesteld. Katwijk aan Zee als plaats van overlijden, berust waarschijnlijk op een misverstand. Maar hemelsbreed is Katwijk a/d Rijn niet ver weg. Op 9 augustus 1940 wordt de overlijdensakte in zijn geboorteplaats Onstwedde opgemaakt.

Akte van overlijden d.d. 9-8-1940

Willem's naam staat ook genoemd op de Erelijst van Gevallenen 1940-1945.

Willem is herbegraven op de Gemeentelijke Begraafplaats aan de Brugstraat in Stadskanaal. Daar ligt hij naast zijn vader en moeder die daar in resp. 1963 en 1983 begraven zijn. Zijn jongste zusje Kiny verzorgt nog steeds zijn graf en voorziet ook de graven van twee Canadezen van de R.C.A.F., sergt. G.E.C. Coldron (22) en flt. sergt. R. Grabek (21), van bloemen.

Graves of R.C.A.F. crew members

Bronnen:

Bergense Kroniek, nov. 2007

http://www.mei1940.nl

E.H. Brongers De slag om de Residentie 1940

https://oorlogsgravenstichting.nl/

http://www.oorlogsgravendenhaag.com
https://www.wiewaswie.nl/
Privé collectie (foto en ansichtkaart)
Foto oorlogsgraven R.C.A.F.: https://www.online-begraafplaatsen.nl/

Een Orie-traditie wordt voortgezet...

Goed voorbeeld doet goed volgen...

Henk Orie & Truus Orie-Venema in de Amstelveense keuken
waarschijnlijk op 31-12-2004

Jeanne heeft het stokje overgenomen en bakt nu traditiegetrouw de oliebollen en de appelflappen. En ze smaken weer uitstekend!

Wij wensen alle lezers een goed uiteinde en een nog beter 2017!

While Jeanne is maintaining the family tradition of making New Year sweets (oliebollen) I wish you all a very Happy New Year!

Orie's, all in the family?

For a summary in English please see at the end of the Dutch text.
Als ik dit schrijf is de uitslag nog niet binnen. De uitslag? Ja, de uitslag van het DNA-onderzoek dat mogelijk kan aantonen dat de meeste Orie's in Nederland familie van elkaar zijn. Het is op 16 januari bij het laboratorium ingeleverd en we wachten nu in spanning af. Maar misschien eerst wat toelichting wie er wat gedaan heeft en over welke familie's het eigenlijk gaat.
Een behoorlijk aantal jaren geleden heeft Hendrikus Johannes Orie, beter bekend als Henk en oudste zoon van Hendrikus Johannes Orie en Emma Augusta Mathilda Götze, het initiatief genomen om de stamboom van de Loosduinse Orie's uit te laten pluizen. Hij schakelde daarvoor een genealogisch bureau in dat met allerlei fraaie resultaten, inclusief een familiewapen, aankwam.
In een iets later stadium kwam Henk in contact met Cornelis (Cor) Smits en Johanna Petronella (Ans) Orie. Dat was nadat hij de vader van Ans had aangeschreven. Omdat die op dat moment al overleden was, kwam zijn brief, via de moeder van Ans, bij Ans en echtgenoot terecht. Die brief wekte hun belangstelling en vanaf dat moment behoren zij ook tot de schare der genealogen.
Al gauw bleek dat het door Henk gebruikte genealogisch bureau er een potje van had gemaakt, er klopte niet veel van hun bevindingen. Zowel het gevonden familiewapen als een relatie tot een Franse bisschop, moesten naar het land der fabelen verwezen worden.
Op een gegeven moment ben ik ook met Ans en Cor in contact gekomen, via internet als ik me goed herinner. We hebben toen onze kennis en krachten gebundeld met als resultaat dat we hebben vastgesteld dat alle Nederlandse Orie's behoren tot wat we voor het gemak maar de Friesche tak (daartoe behoort Ans) noemen òf de Wassenaarse tak die op een bepaald moment in Loosduinen terecht kwam.

De oudste Orie, die we kennen, is Nicolaas Orie. Het enige dat we van hem weten is dat hij getrouwd is met Margaretha Luijben, 5 kinderen had, van beroep militair was en dat hij op 20 apr. 1773 in Den Bosch is overleden. Hij is begraven in de St. Geertruidakerk aldaar. Waar deze Nicolaas vandaan komt, is ons nog niet bekend. Wel is bekend dat hij van veel Orie's de stamvader is. Tot op heden hebben we alleen maar aan kunnen tonen dat alle leden van de Friesche tak van hem afstammen.

Maar er zijn meer Orie's. Wanneer we de herkomst van de Loosduinse Orie's uitzoeken, dan komen we uiteindelijk terecht bij ene Klaas Orie. Gedoopt in 1769 in Leiden, trouwt hij op 10 mrt. 1798 met Susanna de Vlaming en vestigt zich vervolgens  in Wassenaar. Klaas is metselaarsknecht van beroep. Alle Loosduinse Orie's kunnen Klaas voorlopig als hun stamvader beschouwen.

Petrus Franciscus Orie x
Sara Jozina de Lijser

Het is verleidelijk te denken dat Nicolaas uit Den Bosch en Klaas uit Leiden/Wassenaar wel wat met elkaar te maken zullen hebben. Nicolaas, Klaas, dat heeft toch duidelijke overeenkomsten. Inderdaad, dat zou kunnen maar nu nog het echte bewijs! Vermoedens en halve bewijzen zijn er zeker wel. Zo zijn er duidelijke aanwijzingen dat de Wassenaarse tak eind 18e, begin 19e eeuw bindingen had met (familieleden uit) Den Bosch. Zo was een neef uit Den Bosch getuige bij het huwelijk van eerder genoemde Klaas. Nog belangrijker is dat Ans en mijn echtgenote Jeanne het eigenlijk wel zeker weten. Ze zien elkaar al als nichten en het voelt als familie. Leuk, maar zo zit genealogische bewijsvoering niet in elkaar!

Hendrik Jacobus Orie x
Trijntje Sibbeltje Venema

Wat treffender is, is de uiterlijke gelijkenis tussen de vader van Ans en Henk, de vader van Jeanne. Oordeelt u zelf. Zeker geen tweelingen maar enige gelijkenis is er zeker, vinden wij.
Aan al deze tergende onzekerheid kan je tegenwoordig een eind maken door een DNA-verwantschapsonderzoek te laten doen. Zo'n onderzoek is gebaseerd op het gegeven dat het Y-chromosoom altijd voor zo goed als 100% overgaat van vader op zoon op zoon enz. M.a.w. overgrootvader en achterkleinzoon hebben beiden, behoudens zeer kleine mutaties, het zelfde Y-chromosoom. Door middel van een test is dat aan te tonen. Wat is daarvoor nodig? Niet zoveel. Een paar wattenstaafjes om wangslijm af te nemen en een laboratorium dat dergelijke tests uitvoert. En dan natuurlijk nog een mannelijk vertegenwoordiger van de Friesche tak en ééntje van de Wassenaarse tak. De beide "nichten" hebben elk hun broer bereid gevonden aan die test mee te doen. André is de man van de Friesche tak en Homme vetegenwoordigt de Wassenaarse tak.
Hieronder de stamreeksen van beide mannen.

Stamreeks van André Orie

Stamreeks van Homme Nicolaas Orie

Generatie VIII André Orie, geb. Amsterdam op 12 mrt 1954, tr. Leiden op 6 jan 1977 met  Marianne Turenhout, geb. Leiden op 22 mrt 1954.                                 Generatie VII Petrus Franciscus Orie, geb. Amsterdam op 1 mrt 1907, rijksambtenaar PTT, ovl. Leiden op 11 mrt 1972, tr. Amsterdam op 1 mrt 1934 met Sara Jozina de Lijser, geb. Zuidzande op 13 mei 1908, ovl. Leiderdorp op 6 okt 1992.                 Generatie VI Jan Lolle Orie, geb. Amsterdam op 9 mrt 1884, melkventer, bakker, ovl. Hilversum op 1 feb 1968, tr. Amsterdam op 30 mei 1906 met Johanna Petronella Lacour, geb. Amsterdam op 13 nov 1883, ovl. Hilversum op 10 jan 1969. Generatie V Petrus Franciskus Orie, geb. Leeuwarden op 3 jan 1850, militair, fabrieksarbeider, koopman, ovl. Amsterdam op 21 mrt 1929, tr. Leeuwarden op 27 jan 1878 met Aukje Lolles Wielenga, geb. Nijehaske op 3 apr 1852, dienstbode, ovl. Amsterdam op 4 jan 1928.                 Generatie IV Nicolaas Orie, geb. Leeuwarden op 25 jun 1812, schoenmaker, ovl. Leeuwarden op 30 jun 1866, tr. (1) Leeuwarden op 10 dec 1843, met Clara Scheffer, geb. Leeuwarden op 17 dec 1814, koopvrouw, ovl. Leeuwarden op 14 mrt 1857. Generatie III Petrus Franciscus Orie, ged. Workum op 5 mei 1788, schoenmaker, ovl. Leeuwarden op 27 mrt 1856, tr. Leeuwarden op 1 nov 1806 met Theodora Dirkje Gerrits, geb. Leeuwarden op 30 jun 1779, ovl. Leeuwarden op 8 mrt 1858. Generatie II Adrianus Orie, ged. 's‑Hertogenbosch op 14 feb 1750, ovl. Leeuwarden op 30 mrt 1827, tr. (1) 's‑Hertogenbosch op 27 jul 1773 met Johanna Imhoff, ged. 's‑Hertogenbosch op 15 jul 1748, ovl. Leeuwarden op 9 jan 1817.                 Generatie I Nicolaas Orie, militair, ovl. 's‑Hertogen-bosch op 20 apr 1773, relatie met Margaretha Luijben, ged. Hedikhuizen op 16 jun 1711.

Generatie VII Homme Nicolaas Orie, geb. Den Haag op 22 sep 1946, chauffeur, medew.veiling CCWS, tr. Den Haag op 1 dec 1967, met  Elisabeth Cornelia Wilhelmina Maria Zuiderwijk, geb. Monster op 25 jul 1948, schoonheidsspecialiste.                 Generatie VI Hendrik Jacobus Orie, geb. Loosduinen op 23 nov 1918, rubberbewerker, autogeen lasser, ovl. Den Haag op 20 apr 2007, tr. Den Haag op 28 okt 1942 met Trijntje Sibbeltje Venema, geb. Onstwedde op 5 mrt 1920, huisvrouw, ovl. Den Haag op 16 feb 2007.                 Generatie V Nicolaas Orie, geb. Loosduinen op 1 nov 1897, electricien, rijwielhandelaar, ovl. Den Haag op 5 sep 1977, tr. Den Haag op 11 sep 1918 met Adriana van Asten, geb. op 23 jul 1898, huisvrouw, ovl. Den Haag op 24 dec 1979. Generatie IV Hendrik J. Orie, geb. Loosduinen op 2 feb 1878, electricien GEB, ovl. Enschede op 1 apr 1945, tr. Den Haag op 23 jun 1897, met Elizabeth van der Lende, geb. Wolvega op 2 jun 1869, ovl. Den Haag op 29 jul 1947.                 Generatie III Nicolaas Orie, geb. Wassenaar op 1 apr 1850, koopman, ovl. Den Haag op 11 dec 1916, tr. Loosduinen op 6 sep 1873 met Wilhelmina Maria Tetteroo, geb. Loosduinen op 7 feb 1849, ovl. Loosduinen op 22 dec 1905.                 Generatie II Lodewijk Orie, ged. Wassenaar op 19 jul 1807, ovl. Wassenaar op 2 feb 1867, tr. (1) Wassenaar op 27 apr 1832, met Dirkje Langeveld, geb. Wassenaar op 12 jan 1808, ovl. Wassenaar op 17 okt 1853.                 Generatie I Klaas Orie, geb. Leiden, ged. in 1769, metselaarsknecht, ovl. Wassenaar op 27 jun 1808, tr. Leiden op 10 mrt 1798,  met Susanna de Vlaming, ged. Wassenaar op 4 okt 1772, arbeidster, ovl. Wassenaar op 26 nov 1851. [Index]

Wanneer het onderzoek aantoont dat er een duidelijke overeenkomst is tussen de DNA-monsters van André en Homme, dan betekent dat, dat beide stamreeksen ergens in één persoon bij elkaar moeten komen. Bij wie dat precies is, tja, dat is aan ons om verder uit te zoeken. Maar dan weet je in ieder geval zeker dat de verbinding er is. 

Dan is het ook nog mogelijk dat er geen overeenkomsten zijn. Dat zou betekenen dat er geen verwantschap is. Maar dat betekent niet dat er geen familieband is. Want het kan zo zijn dat ergens in deze 15 (!) generaties een echtgenote een kind van een "vreemde" heeft gekregen. En dan wordt het oorspronkelijk Y-chromosoom niet meer doorgegeven. De naam Orie wel natuurlijk, zodat er in dat opzicht nog steeds een familieband kan zijn.
En dan is er nog een tussenmogelijkheid n.l. dat de uitslag noch positief noch negatief is. Om dat te begrijpen is het goed te weten dat binnen het Y-chromosoom wordt getest op het voorkomen van z.g. STR-markers. Daarvan zijn er meer dan 100. Onze test is gebaseerd op onderzoek naar 16 markers, voldoende voor ons doel. Maar als het er nu minder zijn, dan ontstaat er een grijs gebied. Het laboratorium zal dan, denk ik, vermoedelijk, misschien of onwaarschijnlijk als kwalificatie gebruiken om een eventuele verwantschap aan te geven.

Eigenlijk heb je dus alleen absolute duidelijkheid bij een positieve uitslag.

Jac Orie van de Wassenaarse tak,
schaatscoach van de Activia & Brand Loyalty-ploeg

Op 25 januari heeft het laboratorium aan Cor gevraagd hoeveel generaties er tenminste tussen André en Homme zitten. Dat zijn er tenminste 7 of 8! Voor mijn gevoel is dat een indicatie dat er geen eenduidige uitslag is, er is kennelijk twijfel. Afijn, we horen het binnenkort. 

Alphons Orie van de Friese tak,
president van het Joegoslavië-tribunaal

Gisteren, 1 februari belde Cor met de mededeling dat het onderzoek naar de 16 STR-markers, heeft geresulteerd in een match van 14 van die markers. In de woorden van de laboratoriumdame die Cor belde, betekende dat dat het wetenschappelijk bewijs, dat beide Orie-takken aan elkaar gerelateerd zijn, niet geleverd is. Maar, zo formuleerde zij dat, er is een sterk vermoeden dat die relatie er wel degelijk is. Het DNA-rapport geeft hierover ook geen verdere duidelijkheid. Vooralsnog gaan de onderzoekers, Ans, Jeanne, Cor en ik er vanuit dat de familieband er wel degelijk is. Het is in ieder geval een stimulans om verder op zoek te gaan naar dat ene stukje informatie, het papieren bewijs dat zeker ergens in een archief ligt, hopen we. De grote vraag is: waar, o waar? U hoort nog van ons! Hopen we. En in de tussentijd, Orie's? Het is allemaal familie!



Brief summary

Whether the surname 'Orie'* is truly of Dutch origin, I don't know. In fact I suspect it is not. There may very well be some French or Swiss blood involved. What I do know is that there are many Orie's living in The Netherlands. The question is whether they are all related. There are several ways to find out. One is to do some proper genealogical research. That we did. The 'we' in this respect are Ans Smits-Orie and husband Cor. I met them on the internet years ago. My interest in the surname Orie is because my wife is an Orie as well. To cut a long story short, sofar we have been unable to prove that all Dutch Orie's are related. During our research we have determined that there are two branches with possibly the same progenitor. The first branch we call the Frisian branch, the second one the Wassenaar branch. 
There are indications that members of both branches knew each other some 215 years ago. But so far there is no definite proof. The little 'proof' there is, is of a circumstantial nature. A certain person appearing as a witness during a wedding, a look alike resemblance between two men** and of course the female instinct of both Ans and my wife. They both feel they are family. What else can I do but rest my case?
Well, there is always the possibility of doing a DNA-test. And we decided to do just that. We approached two male representatives of each branch, André and Homme***. They were prepared to provide a Leiden laboratory with specimen of their DNA. And yesterday there was the long awaited call from the lab. They had good news and bad news. The bad news was that there is no 100% scientific proof of a relationship between both branches. Our DNA-test consisted of a comparison of 16 STR-markers in both samples. The result of the test is that there is a match for 14 markers. The lab lady said that in their terminology this means that there is a strong presumption that there is indeed a relationship. Although they don't put that in writing, for us that is sufficient to continue our investigations in archives and on the internet. We "know" we are on the right track! No matter what, both Ans and Jeanne feel that their female instinct has been right. So until further notice and assuming my calculation of the generations between them is correct, Ans and Jeanne are 5th cousins. It's all in the family!

Jane Clare Orie (r) and
sister Joan

* To readers in the USA the surname Orie may sound familiar. They may know Jane Clare Orie, a former member of the Pennsylvania Senate. Last year she frequently made the papers. I am not aware of any relationship with the Dutch Orie's.
** See the black and white pictures above.
*** Their lineage (stamreeks) is shown in the table above.

Photo credits:
Alphons Orie sense-agency
Jac Orie timsimaging
Jane Clare & Joan Orie Post-gazette.com

Sepia Saturday - Memory

Did I ever forget my wedding day/date? No, never! Will I ever forget it? Well, you know, I don't know. I mean, your memory (and mine) can play nasty tricks on you. When you get older there may be a time when memory is replaced by mist. And the point is, when that time has come, do we realize that?  Again, I don't know but do me favor will you, remind me.
Why all this pondering about one's memory, that great hard disk up in your head? It has been caused by the man who pushes us each and every week ever so gentle to leaf through our photo albums and consult our memories. It is because of Alan, the Sepia Saturday Shoe-box man. He confessed that he always has a bit of a job remembering his wedding anniversary. So this week's theme is 'weddings'. It so happens that I have a (children's) shoe-box full of wedding pictures. Below you see a collage of a selected number of family photo's I found there. I must admit that none is as jaunty as the one selected by Alan but here we go:

Starting in the top left hand corner and then going clock wise, you see:

Hielke van der Gaast & Catharina Orie, The Hague, 6/29/1932

Matthëus Rutgert Venema & Aaltje Hatzmann, The Hague, 5/11/1954

Andreas Miebies & Lena Bakker, The Hague, 8/15/1913*

Cornelis Franciscus J. Klarholz & Johanna Orie, Loosduinen 12/31/1913**

Engelmundus Maks & Rieka Venema, IJmuiden(?), 5/16/1946

Gerardus Theodorus de Langen & Antje Doelman, The Hague, 12/27/1916

* This picture is taken during their honeymoon in Valkenburg (L).

** Cornelis served in the Army when he married.

For more Sepia Saturday stories please click here.

And before I forget, I like to congratulate with their 39th wedding anniversary Isobel and, ahhh, so sorry, can't remember his name.

Workday Wednesday - Grandads at work

Voor de Nederlandse tekst, zie na de Engelse tekst.
Two of my wife's grandfathers were blue collar workers. When they grew up around 1900, any education beyond grammar school was reserved for the happy few. To the best of my knowledge they were happy but in no way part of the few.
Her maternal grandfather was Homme Venema born in Muntendam (Gr.) on Christmas Day 1889. His ancestors were farmers and artisans. Whether he also worked the land during his youth, I don't know. But I do know he worked in a coarse forge/machine factory and at Holtman's shipyard. The shipyard was in Stadskanaal (Gr.), the machine factory possibly as well.
After moving to The Hague he was a copper smith in the business of his brother in law. Also he worked for a steel(?) company named Mudde.
Homme's working life spanned some 55 years! So when he stopped working, he had every right to say: let's call it a day.

Homme Venema (1889-1965) stands to the right of the gentleman with
the waistcoat, the folded arms and the driver's cap.
The text on the sign says: Coarse Forge - Machine & Winches Factory

The other grandfather, Nicolaas Orie (Loosduinen (ZH), November 1, 1897) started as an electrician and with that he copied his father's profession. But unlike his father, who was a civil servant with the municipal electricity company of The Hague (GEB), he started his own business. Later he began a bicycle shop. A large part of his working life must have been spent on managing his family. He had 14 children. Obviously his wife, Adriana van Asten, played an important part here but still...

Nicolaas Orie (1897-1977) after his retirement busy manufacturing an operational miniature steam engine for one of his many grandsons. 

Nicolaas was also a meritorious painter with an enormous production. We could do him no greater pleasure than presenting him a piece of prestressed linen. Although he never made any money with painting, I'm sure it was his favorite pass time.

Fishing boats on the beach by Nicolaas Orie

In case you wonder whether my wife has inherited any of the technical capabilities of both her grandfathers, the answer is yes. She says.

Samenvatting
Twee grootvaders van mijn vrouw waren handwerkslieden. In de tijd dat zij opgroeiden, rond de vorige eeuwwisseling, was doorstuderen na de lagere school alleen voor de welgestelden weggelegd.
Haar grootvader van moeder's zijde was Homme Venema (Muntendam (Gr.), 25-12-1889). Zijn voorouders waren boeren en ambachtslieden. Ik weet niet of hij in zijn jeugd ook op het land heeft gewerkt maar zeker wel in een grofsmederij annex machine & lierenfabriek en bij de scheepswerf van Holman in Stadskanaal (op de hoek van de Brugkade en de Hoofdkade). Mogelijk was de smederij ook in Stadskanaal gevestigd. Na verhuizing naar Den Haag werkte hij als koperslager bij zijn zwager (Henderikus Klopstra) in de Scheeperstraat 157. Daarna ook nog bij een staal(?)bedrijf genaamd Mudde.
Zijn werkzame leven overspande een periode van ongeveer 55 jaar! Kom daar vandaag de dag nog eens om. Hoewel, je weet maar nooit wat de toekomst nog in petto heeft...
De andere grootvader is Nicolaas Orie, geboren op 1-11-1897 in het toen nog een zelfstandig dorp zijnde Loosduinen. Net zoals zijn vader, werd hij electricien. Alleen begon hij voor zichzelf terwijl zijn vader in dienst was van het GEB, het Gemeentelijk Electrisch Bedrijf van Den Haag. Later zou hij ook nog een fietsenwinkel beginnen. Hij moet ook nog wel de nodige tijd besteed hebben aan het opvoeden van zijn 14 kinderen. Het moge duidelijk zijn dat zijn vrouw, Adriana van Asten, daar ook een belangrijke rol in speelde.
Nicolaas was ook een verdienstelijk schilder met een enorme productie. Wij konden hem geen groter plezier doen dan hem een spieraam kado te geven. Hoewel hij er nooit geld mee heeft verdiend, ben ik er van overtuigd dat het tot zijn favoriete werkzaamheden behoorde.
Mocht u zich soms afvragen of de technische genen van haar opa's bij mijn vrouw terecht zijn gekomen, dan is het antwoord: ja. Dat zegt ze tenminste.

Vandaag ... (6)

For a summary in English, please scroll down.
Vandaag is het vijf jaar geleden dat mijn schoonvader Hendrik Jacobus Orie is overleden. Hij is 88 jaar oud geworden. Zijn wieg stond in de Kijkduinsestraat* te Loosduinen waar hij op 23-11-1918 geboren is. (Loosduinen was toen nog een dorp met een eigen burgemeester. Ondanks verzet door burgemeester Hovy, werd het in 1923 door Den Haag geannexeerd.) Henk was het eerste kind van Nicolaas Orie (1897-1977) en Adriana van Asten (1898-1979). Zij kregen in totaal 14 kinderen. Acht daarvan werden geboren in de periode 1918-1928. Het verbaast dus niet dat Henk ternauwernood de lagere school heeft afgemaakt. Voor langdurige studies was geen tijd, er moest gewerkt worden. En dat heeft hij eigenlijk zijn hele leven gedaan, werken, veel en hard. In het begin waarschijnlijk veel bij tuinders. Toen hij verkering kreeg met zijn latere vrouw Trijntje Sibbeltje (Truus) Venema, werkte hij als rubberbewerker bij Vredestein aan de Haagweg. Daar is hij tot na de oorlog (10-2-1947) gebleven. Tijdens zijn Vredesteinperiode was hij tot 27-11-1948 ook ijsmaker bij IJstaria Loosduinen, Kijkduinsestraat 3b-3d. Dat deel van de Kijkduinsestraat heet nu Arnold Spoelstraat.

IJs maken bij "IJstaria Loosduinen" later bekend
onder de naam "cafetaria Jenny"; eigenaar Guus Duykers.

Daarna volgt een periode hard werken, letterlijk vaak dag en nacht. Van 's avonds 6 tot 's ochtends 6 uur stookte hij op tuinderijen om de verwarming aan de praat te houden. Elke nacht moesten daar letterlijk tonnen cokes in geschept worden. Hij kon daar spannend over vertellen, over hoe de druk in zo'n ketel steeds hoger werd opgevoerd door de veiligheidsklep met een steen te verzwaren. Niet geheel ongevaarlijk, lijkt mij maar in ieder geval is de fatale klap gelukkig uitgebleven. Dat stoken en ook lassen deed hij tot 24-8-1957 o.m. bij A.C. van Spronsen.

Henk bezig met het ontslakken van de Lancashire-
ketel bij Van Spronsen aan de Haagweg in Loosduinen.

Overdag werkte hij vaak ook nog bij tuinders. Het gewas, b.v. komkommers en tomaten, moesten bespoten worden met het gif parathion, een insecticide dat al jaren verboden is. Geen fris karweitje dus en maskers waren maar onhandig...
In die periode ontwikkelt hij zich tot een zeer vakbekwaam autogeen lasser. Op 24-2-1955 doet hij met succes examen bij de fa. G.L. Loos & Co, een naam die in de wereld van gassen en zuurstof tot 2007 bekend is gebleven (fa. Hoek Loos). Naast werkgevers in de kassenbouw (o.a. Van Holsteijn, regenleidingen en verwarming) , werkte hij ook aan een olieraffinaderij in de Botlek. Lassen aan olieleidingen is een zeer precies en riskant werk. Elke las werd met behulp van röntgenfotografie gecontroleerd op onvolkomenheden maar die werden bij Henk niet gevonden. Het risico van zo'n baan was dat kwalitatief minder werk, al gauw resulteerde in ontslag. Daar stond dan wel een hoog loon tegenover. Dat is hem niet overkomen, in tegendeel. Men vroeg of hij ook niet in het Midden Oosten wilde komen lassen. Maar vrouw, kinderen en Loosduinen verlaten, dat zat er niet in. Rond die tijd heeft Henk ook nog een tijdje voor zichzelf gewerkt, als zzp-er zouden we nu zeggen. Maar dat was geen succes, althans, hij had genoeg werk maar de zakelijke kant van het ondernemerschap was niet zijn sterke kant. Gewerkte uren bijhouden, dat was van ondergeschikt belang. Het werk zelf, dat was pas leuk! Dit tot verdriet van zijn Truus die maar moest zien dat de gewerkte uren een beetje klopten. Zijn laatste baas was de fa. Comtu in Naaldwijk. Daar was het magazijn van 14-9-1967 tot 31-10-1981 zijn koninkrijk. 
Zeker in die beginperiode was er niet veel tijd voor een privéleven maar een gezinnetje kwam er natuurlijk wel. Samen met zijn Truus kreeg hij twee kinderen, Adriana (Jeanne) en Homme Nicolaas. Die hadden een mooie jeugd in de Loosduinse Evertsenstraat, nu de Stadstuinen. Tot 1950 woonden Opa en Oma Orie een paar huizen verderop. 
Eigenlijk had Henk veel liever bloemist willen worden. Dus toen ze in 1963 naar de Pisuissestraat (v/h Kijkduinsestraat) verhuisden, zag hij zijn kans schoon. Hij promoveerde een strook grond aan de voorkant van de flat tot zijn eigen tuin en honderden geraniums sierden zijn balkon, elk jaar weer.

De hangende tuin van Henk aan de Pisuissestraat.

Vanaf 1967 begon het tijdperk waarin de kleinkinderen zich aandienden, vijf in totaal. Die kwamen graag en veel in het gastvrije huis in de Pisuissestraat. Daar kon altijd alles. Zo staan bv. de oudejaarsavonden ons nog helder voor de geest. Het hele huis lag dan vol met slapers. Op één van die avonden, waarschijnlijk in 1985, kreeg Henk een hersenbloeding. De verlammingsverschijnselen, die daar het gevolg van waren, kwam hij door het doen van veel oefeningen in het Zeehospitium weer goeddeels te boven. Een andere consequentie was dat de dokter hem het roken verbood. Want Henk kon je uittekenen met een shaggie van "de Weduwe" in z'n mond. Hoewel hij zijn dochter preste om toch vooral een pakje Van Nelle mee naar het ziekenhuis te nemen ("Nee pap, ik doe het niet!"), legde hij zich uiteindelijk toch neer bij het verbod.
Henk was zeer gehecht aan Loosduinen. Met vakantie gaan behoorde niet tot zijn favoriete bezigheden. Want wie moest er dan voor z'n planten zorgen? Een busreis naar Amstelveen was al heel wat. In al die jaren is een Rijnreis de grootste onderneming gebleven.

Henk (r) met broer Toon en kleinzoon Rob rond 1971
op weg naar Avifauna in Alphen a/d Rijn.

Henk was een familieman die van een borrel en een feestje hield. Voorbereidingen voor verjaardagen waren legendarisch. Dagenlang werden lokale supermarkten geplunderd en de buit naar huis vervoerd. Op de dag zelve stonden Truus en Henk dan vaak al om 4 uur op om alle slaatjes en meer dan honderd stokjes saté klaar te maken. Het kon niet op!
De eerder geschetste slechte werkomstandigheden in aanmerking nemend, heeft Henk betrekkelijk weinig problemen met zijn gezondheid gehad. Naast de genoemde hersenbloeding was er een probleem met zijn prostaat. Dat laatste is hem fataal geworden. Zijn specialist voorspelde in 2006 dat er "een moeilijk jaartje aan zat te komen". Op 16-2-2007 overleed zijn Truus en die klap kwam aan. Na een huwelijk van ruim 64 jaar is het moeilijk om alleen verder te gaan. Op 20-4-2007, goed twee maanden na Truus, sloot ook Henk zijn ogen. We missen hem nog dagelijks. Ik heb er een fijne en beste schoonvader aan gehad!
* De exacte locatie was een poort ("Vlooienbak") achter waar nu de fruithal van Storm is gevestigd. 

Summary
Today five years ago my father-in-law Hendrik (Henk) Jacobus Orie passed away, 88 years old. He was born in the village of Loosduinen, now part of The Hague in the Netherlands, and the first of fourteen children of Nicolaas Orie and Adriana van Asten. In the twenties of the previous century, circumstances were such that there was hardly any opportunity for "ordinary people" to start the study you were interested in. To the contrary, children were instrumental in earning money for the family. My father-in-law did not even have the oportunity to finish primary school and a life full of labour started around the time he was twelve. Subsequently he worked for horticultural companies, in a tyre factory, as an ice maker, as a stoker, as an autogenous welder and and finally as a warehouse manager. In 1942 Henk married Trijntje (Truus) Sibbeltje Venema and they had two children: Adriana (Jeanne) in 1943 and Homme Nicolaas in 1946. Although Henk had no dislike for all the jobs he did, he would have preferred to be a florist. Unfortunately that never happened. But when Henk and Truus moved to a new appartment building, he saw his chance. He started his own garden a.o. on his balcony. However, his floral activities were also an excuse to stay home and not to go on holiday. Although he had been invited to work in Middle East oil fields, making a boat trip on the river Rhine was his most distant adventure. Until he was approximately 67 years old Henk was in good health. Then he suffered from a stroke of which he recovered to a very large extent. But a subsequent problem with his prostate gland appeared to be more serious in the end. Only two months after the dead of his wife he passed away as well. They spent over 64 years together in marriage. We miss them both, every day!

Vandaag ... (4)

Vandaag zou mijn schoonmoeder, Trijntje Sibbeltje Orie-Venema, 92 jaar geworden zijn. Dat heeft ze helaas niet gehaald. Op een paar weken na, is ze 87 geworden.
Truus, want zo werd zij genoemd sinds de familie in Den Haag woonde, was de vierde dochter en het vijfde kind van Ietje Klopstra (1892-1983) en Homme Venema (1889-1965). Ze is geboren op 5 maart 1920 in het Groningse Onstwedde. Het tragische was dat voor haar geboorte al vier kinderen overleden waren en wel in 1914, 1917, 1918 en 1919. Het kind dat in 1918 overleed, ook Trijntje Sibbeltje geheten, overleed als gevolg van de 'Spaansche' ziekte/griep. Die ziekte, die als pandemie de geschiedenis is ingegaan, heeft vanaf ongeveer augustus 1918 in Oost-Groningen ongeveer 10% van de bevolking het leven gekost! 
In totaal zijn er drie kinderen geweest met de namen Trijntje Sibbeltje. Trijntje was een vernoeming naar grootmoeder van vaders kant, Trijntje Knip (ca. 1868-1936). Sibbeltje was afkomstig van haar grootmoeder van moeders kant, Sibbeldina Schokker (1864-1895).

Trijntje, ong. 3 jaar oud

Waarschijnlijk kort na de geboorte van haar jongste broertje Mattheus Rutgert op 17 februari 1922, verhuisde het gezin van Onstwedde naar de Brugkade op Stadskanaal. 

Het gezin Venema-Klopstra woonde in het eerste huis rechts.
Het staat er nog steeds, het water is inmiddels gedempt.

De vader van Trijntje werkte als metaalarbeider om de hoek bij scheepswerf Holtman aan de Hoofdkade. Het bedrijf bestaat nog en is nu een jachtwerf.
Goed een jaar voor het vertrek naar Den Haag, veroorzaakt door de slechte arbeidsomstandigheden in Oost-Groningen, werd onderstaande foto van het gezin Venema-Klopstra gemaakt.

De foto is gemaakt op 8-10-1933. V.l.n.r. Vader Homme,
 zoon Mattheus, Trijntje en  moeder Ietje. In die tijd was het
inkleuren van foto's gebruikelijk.

Rond december 1934 verhuisde men naar Den Haag, naar de Cillierstraat in de Paul Krugerbuurt. Dat moet een cultuurschok zijn geweest, van het platteland van Oost-Groningen naar een volksbuurt in Den Haag. Daar kon Homme komen werken bij zijn zwager, Henderikus Klopstra (1890-1968) die een koperslagerij had. (De familienaam Klopstra was dus zeer toepasselijk :-) Maar in ernst, namen die eindigen op -stra zijn vaak terug te voeren op aardrijkskundige namen of topografische begrippen.)
In de jaren kort voor de 2e wereldoorlog ontmoette Truus haar Henk. Onderstaande foto is genomen in hun verkeringstijd. Het is helaas geen kleurenfoto anders zou haar opvallende rode haar nog beter tot z'n recht gekomen zijn. 

Truus Venema en Henk Orie tijdens hun
verkeringstijd in een Haags park, ca. 1939.

Truus en Henk trouwden op 28-10-1942 in Den Haag en kregen twee kinderen, Jeanne nog tijdens de oorlog en Homme ruim een jaar daarna. Terwijl Henk lange tijd letterlijk dag en nacht werkte bestierde Truus het gezin en het huishouden. Haar gastvrijheid was welhaast spreekwoordelijk, iedereen kon altijd blijven eten. In die tijd was het nog niet zo gebruikelijk om uitgebreid met vakantie te gaan maar dagjes uit, dat werd wel gedaan. Op de foto hieronder staat Truus met kinderen en ouders op weg naar Madurodam.

Op weg naar het in juni 1952 geopende Madurodam.
Op de achtergrond het toenmalige en inmiddels afgebouwde KLM-hoofdkantoor aan de Haagse Plesmanweg.

Hoewel ik dat natuurlijk nog niet wist, maakte ik in 1958 kennis met mijn a.s. schoonmoeder. Van het begin af aan hebben we het goed met elkaar kunnen vinden. Klassieke moppen over schoonmoeders zijn aan mij niet besteed. (Wat is het voordeel van een Japanse echtgenote? Dan woont je schoonmoeder in Tokyo. Huhu, wat een humor.) Als je niet beter wist dat ze uit Groningen kwam, dan zou je haar voor een Bourgondische verslijten. Gezelligheid, zorgzaamheid, alles voor een ander over hebben, het stond allemaal hoog bij haar in het vaandel. Kortom, een vrouw die ik in mijn hart draag, nu en voor altijd!

Truus Orie-Venema 1920-2007

Alle hiervoor genoemde personen staan gerangschikt in onderstaand geneagram.