Vandaag ... (6)

For a summary in English, please scroll down.
Vandaag is het vijf jaar geleden dat mijn schoonvader Hendrik Jacobus Orie is overleden. Hij is 88 jaar oud geworden. Zijn wieg stond in de Kijkduinsestraat* te Loosduinen waar hij op 23-11-1918 geboren is. (Loosduinen was toen nog een dorp met een eigen burgemeester. Ondanks verzet door burgemeester Hovy, werd het in 1923 door Den Haag geannexeerd.) Henk was het eerste kind van Nicolaas Orie (1897-1977) en Adriana van Asten (1898-1979). Zij kregen in totaal 14 kinderen. Acht daarvan werden geboren in de periode 1918-1928. Het verbaast dus niet dat Henk ternauwernood de lagere school heeft afgemaakt. Voor langdurige studies was geen tijd, er moest gewerkt worden. En dat heeft hij eigenlijk zijn hele leven gedaan, werken, veel en hard. In het begin waarschijnlijk veel bij tuinders. Toen hij verkering kreeg met zijn latere vrouw Trijntje Sibbeltje (Truus) Venema, werkte hij als rubberbewerker bij Vredestein aan de Haagweg. Daar is hij tot na de oorlog (10-2-1947) gebleven. Tijdens zijn Vredesteinperiode was hij tot 27-11-1948 ook ijsmaker bij IJstaria Loosduinen, Kijkduinsestraat 3b-3d. Dat deel van de Kijkduinsestraat heet nu Arnold Spoelstraat.

IJs maken bij "IJstaria Loosduinen" later bekend
onder de naam "cafetaria Jenny"; eigenaar Guus Duykers.

Daarna volgt een periode hard werken, letterlijk vaak dag en nacht. Van 's avonds 6 tot 's ochtends 6 uur stookte hij op tuinderijen om de verwarming aan de praat te houden. Elke nacht moesten daar letterlijk tonnen cokes in geschept worden. Hij kon daar spannend over vertellen, over hoe de druk in zo'n ketel steeds hoger werd opgevoerd door de veiligheidsklep met een steen te verzwaren. Niet geheel ongevaarlijk, lijkt mij maar in ieder geval is de fatale klap gelukkig uitgebleven. Dat stoken en ook lassen deed hij tot 24-8-1957 o.m. bij A.C. van Spronsen.

Henk bezig met het ontslakken van de Lancashire-
ketel bij Van Spronsen aan de Haagweg in Loosduinen.

Overdag werkte hij vaak ook nog bij tuinders. Het gewas, b.v. komkommers en tomaten, moesten bespoten worden met het gif parathion, een insecticide dat al jaren verboden is. Geen fris karweitje dus en maskers waren maar onhandig...
In die periode ontwikkelt hij zich tot een zeer vakbekwaam autogeen lasser. Op 24-2-1955 doet hij met succes examen bij de fa. G.L. Loos & Co, een naam die in de wereld van gassen en zuurstof tot 2007 bekend is gebleven (fa. Hoek Loos). Naast werkgevers in de kassenbouw (o.a. Van Holsteijn, regenleidingen en verwarming) , werkte hij ook aan een olieraffinaderij in de Botlek. Lassen aan olieleidingen is een zeer precies en riskant werk. Elke las werd met behulp van röntgenfotografie gecontroleerd op onvolkomenheden maar die werden bij Henk niet gevonden. Het risico van zo'n baan was dat kwalitatief minder werk, al gauw resulteerde in ontslag. Daar stond dan wel een hoog loon tegenover. Dat is hem niet overkomen, in tegendeel. Men vroeg of hij ook niet in het Midden Oosten wilde komen lassen. Maar vrouw, kinderen en Loosduinen verlaten, dat zat er niet in. Rond die tijd heeft Henk ook nog een tijdje voor zichzelf gewerkt, als zzp-er zouden we nu zeggen. Maar dat was geen succes, althans, hij had genoeg werk maar de zakelijke kant van het ondernemerschap was niet zijn sterke kant. Gewerkte uren bijhouden, dat was van ondergeschikt belang. Het werk zelf, dat was pas leuk! Dit tot verdriet van zijn Truus die maar moest zien dat de gewerkte uren een beetje klopten. Zijn laatste baas was de fa. Comtu in Naaldwijk. Daar was het magazijn van 14-9-1967 tot 31-10-1981 zijn koninkrijk. 
Zeker in die beginperiode was er niet veel tijd voor een privéleven maar een gezinnetje kwam er natuurlijk wel. Samen met zijn Truus kreeg hij twee kinderen, Adriana (Jeanne) en Homme Nicolaas. Die hadden een mooie jeugd in de Loosduinse Evertsenstraat, nu de Stadstuinen. Tot 1950 woonden Opa en Oma Orie een paar huizen verderop. 
Eigenlijk had Henk veel liever bloemist willen worden. Dus toen ze in 1963 naar de Pisuissestraat (v/h Kijkduinsestraat) verhuisden, zag hij zijn kans schoon. Hij promoveerde een strook grond aan de voorkant van de flat tot zijn eigen tuin en honderden geraniums sierden zijn balkon, elk jaar weer.

De hangende tuin van Henk aan de Pisuissestraat.

Vanaf 1967 begon het tijdperk waarin de kleinkinderen zich aandienden, vijf in totaal. Die kwamen graag en veel in het gastvrije huis in de Pisuissestraat. Daar kon altijd alles. Zo staan bv. de oudejaarsavonden ons nog helder voor de geest. Het hele huis lag dan vol met slapers. Op één van die avonden, waarschijnlijk in 1985, kreeg Henk een hersenbloeding. De verlammingsverschijnselen, die daar het gevolg van waren, kwam hij door het doen van veel oefeningen in het Zeehospitium weer goeddeels te boven. Een andere consequentie was dat de dokter hem het roken verbood. Want Henk kon je uittekenen met een shaggie van "de Weduwe" in z'n mond. Hoewel hij zijn dochter preste om toch vooral een pakje Van Nelle mee naar het ziekenhuis te nemen ("Nee pap, ik doe het niet!"), legde hij zich uiteindelijk toch neer bij het verbod.
Henk was zeer gehecht aan Loosduinen. Met vakantie gaan behoorde niet tot zijn favoriete bezigheden. Want wie moest er dan voor z'n planten zorgen? Een busreis naar Amstelveen was al heel wat. In al die jaren is een Rijnreis de grootste onderneming gebleven.

Henk (r) met broer Toon en kleinzoon Rob rond 1971
op weg naar Avifauna in Alphen a/d Rijn.

Henk was een familieman die van een borrel en een feestje hield. Voorbereidingen voor verjaardagen waren legendarisch. Dagenlang werden lokale supermarkten geplunderd en de buit naar huis vervoerd. Op de dag zelve stonden Truus en Henk dan vaak al om 4 uur op om alle slaatjes en meer dan honderd stokjes saté klaar te maken. Het kon niet op!
De eerder geschetste slechte werkomstandigheden in aanmerking nemend, heeft Henk betrekkelijk weinig problemen met zijn gezondheid gehad. Naast de genoemde hersenbloeding was er een probleem met zijn prostaat. Dat laatste is hem fataal geworden. Zijn specialist voorspelde in 2006 dat er "een moeilijk jaartje aan zat te komen". Op 16-2-2007 overleed zijn Truus en die klap kwam aan. Na een huwelijk van ruim 64 jaar is het moeilijk om alleen verder te gaan. Op 20-4-2007, goed twee maanden na Truus, sloot ook Henk zijn ogen. We missen hem nog dagelijks. Ik heb er een fijne en beste schoonvader aan gehad!
* De exacte locatie was een poort ("Vlooienbak") achter waar nu de fruithal van Storm is gevestigd. 

Summary
Today five years ago my father-in-law Hendrik (Henk) Jacobus Orie passed away, 88 years old. He was born in the village of Loosduinen, now part of The Hague in the Netherlands, and the first of fourteen children of Nicolaas Orie and Adriana van Asten. In the twenties of the previous century, circumstances were such that there was hardly any opportunity for "ordinary people" to start the study you were interested in. To the contrary, children were instrumental in earning money for the family. My father-in-law did not even have the oportunity to finish primary school and a life full of labour started around the time he was twelve. Subsequently he worked for horticultural companies, in a tyre factory, as an ice maker, as a stoker, as an autogenous welder and and finally as a warehouse manager. In 1942 Henk married Trijntje (Truus) Sibbeltje Venema and they had two children: Adriana (Jeanne) in 1943 and Homme Nicolaas in 1946. Although Henk had no dislike for all the jobs he did, he would have preferred to be a florist. Unfortunately that never happened. But when Henk and Truus moved to a new appartment building, he saw his chance. He started his own garden a.o. on his balcony. However, his floral activities were also an excuse to stay home and not to go on holiday. Although he had been invited to work in Middle East oil fields, making a boat trip on the river Rhine was his most distant adventure. Until he was approximately 67 years old Henk was in good health. Then he suffered from a stroke of which he recovered to a very large extent. But a subsequent problem with his prostate gland appeared to be more serious in the end. Only two months after the dead of his wife he passed away as well. They spent over 64 years together in marriage. We miss them both, every day!