The sea gives, the sea takes

Voor een samenvatting in het Nederlands, zie na de Engelse tekst

The fact that The Netherlands was a neutral country during WWI, did not mean that they were not involved. The German invasion of Belgium caused thousands and thousands of people to flee from the country to their northern neighbour. Aircraft of both parties were involved in air fights close to Dutch aerospace. Often they had to make emergency landings or crashed on Dutch soil with subsequent internment of their crews. Also, the North Sea was the theater of acts of war.

One of these acts concerned a clash between English and German warships. On Monday afternoon, 22 January 1917, the VI. Torpedobootsflottille left the German naval port of Wilhelmshafen. The flotilla's flagship was the V69, commanded by corvette captain Max Schultz, who was on board this ship. Their destination was the Belgian port of Zeebrugge. It was freezing weather with temperatures far below zero.

Apparently, the English had gotten wind of the German sailing route. They gathered several warships and positioned those off the coast of Zeeland and near Hoek of Holland. Somehow the Germans managed to avoid the English and slipped through their lines. But just before the breakthrough, one of the English gunboats fired a few lethal grenades onto the V69 seriously wounding the flotilla commander and killing others. Although the ship was heavily damaged, her captain managed to steer her to the neutral port of IJmuiden. 

Img. 1 The V69 in IJmuiden 1].
She looks like a floating scrap heap but eventually she
returned to her homeport Wilhelmshafen.

Upon arrival there appeared to be eight men dead and many wounded crew. Six bodies were buried in IJmuiden, two in Germany and the wounded went to hospitals in IJmuiden and Amsterdam. After having recovered the crew was interned. However, two of them escaped that fate, they went into hiding in IJmuiden. One of them even married an IJmuiden girl.

When I first read this V69 story 2] that last sentence triggered my imagination. I wondered if it was possible to uncover the man's name and that of his IJmuiden wife. Was it possible to find out what became of him? 

Although I knew very little, I assumed he had a German-sounding name. I also knew he got married in IJmuiden in the years after he arrived there. Armed with this 'knowledge' I started looking at available sources such as the population registers and registers with marriage records.

The latter uncovered a likely and only candidate. His name was Wilhelm Hermann Heinrich August Eickhoff and he was a stoker by profession. The surname Eickhoff is not unknown in Holland but his baptized names are typically German.

Img. 2 Marriage Eickhoff x van der Wel
concluded in Velsen on March 18, 1920 3]

In the marriage supplements a.o. his German birth certificate (Herford [D], September 6, 1883) and a sworn translation thereof are included. There is also a letter from the German consul stating that Wilhelm seine Deutsche Reichsangehörigkeit durch Zeitablauf verloren hatte. In other words, he lost his German citizenship (already in 1912) "due to the passage of time". Apparently, he was abroad and did not report back in time to a German embassy indicating he was alive or making a statement that he still appreciated his German citizenship. 

This loss of his citizenship being a fact, the German Navy evidently had no problem with this circumstance.

The marriage certificate also mentions Wilhelm's marriage witness. His name is Antoon Hendrik Roth. Although his last name sounds German, he is Dutch. In a way, he is a colleague of Wilhelm. At one time he served as a stoker in the Dutch Royal Navy.

Wilhelm's wife, Aaltje van der Wel, is a local girl from Velsen of which IJmuiden is a part. Looking at all the 'evidence', I am 99.9% certain that Wilhelm is the anonymous person mentioned in the V69-article. The fact that apart from Wilhelm there are no other qualifying candidates, removes the little hesitance that I might have left.

Still, it would be nice if Wilhelm could be given a face. There is a picture of some of the surviving V69 crew members.

Img. 3 Eight V69 crewmembers and two Dutch troops 1].
Does anyone recognize Wilhelm Eickhoff?

It is far from certain that Wilhelm is pictured here but it is worth a try.

Now that I knew the couples' names, I wondered what the future had in store for them. Initially, there was very little information I could find. Fortunately, there is a database of historical newspapers (and periodicals, etc.) in The Netherlands. There I found an official notification of the death of Wilhelm's wife, Aaltje.

Img. 4 The City of Amsterdam's publication of the death of
Aaltje van der Wel 4]

She died at 77 years old in Amsterdam the week before October 25, 1962. The notification also mentioned that she was the widow of W.H.H.A. Eickhoff. So Wilhelm passed away before that date but his notification I could not find.

In The Netherlands, we are fortunate to have a central archive of the deceased. Within a certain timeframe (1939-1994), there is a card for everyone who died here. However, consulting this archive did not produce any results. So did Wilhelm die before 1939? Or did he return to Germany? Or ...

The a.m. notification mentions that Aaltje was Wilhelm's widow. That means that they did not divorce. That implies that on the archive card showing Aaltje's decease, there could be information about her husband's decease. So it was time to order Aaltje's card 5] and this is what it looks like.

Img. 5 Person card Aaltje van der Wel - front

                
The card shows the usual data of Aaltje including her marriage to Wilhelm. There is no sign of a divorce. Aaltje passed away on October 24, 1962, at 77 years old. After having lived in Velsen, she moved to Amsterdam in 1943. The card shows two addresses which can be checked in the Amsterdam City Archive. On neither address, there is a mention of Wilhelm. So my assumption is that he died before Aaltje departed from Velsen. Besides, Wilhelm's last name is misspelled: Eikhoff i.s.o. Eickhoff.

The backside of the card is used to register children from this marriage. But as you can see, there are none. That could be an indication that something happened in the early years of his marriage.

Img. 6 Person card Aaltje van der Wel - back

The letter from the German Consulate regarding Wilhelm's loss of his German nationality is mentioned. And there is some pencil scribbling which I found difficult to decipher. But magnifying the text a bit helped. The gist of the text is that Wilhelm passed away on board the Pollux on December 16, 1921. After the ship's name, a reference is mentioned: IJM 339. 

Well, the date answers several questions. The marriage of Aaltje and Wilhelm lasted less than two years; Aaltje was widowed when she was 37.

I was curious to find out whether Wilhelm's passing away on the Pollux had been in the news. So again I consulted the database with historical newspapers issued in/after December 1921 and found what I was looking for.

Img. 7 Newspaper article voicing the anxiety
about the non-arrival of the Pollux 4]

The article reports that the fishing boat Pollux left the port of Grimsby (UK) with destination IJmuiden. The boat's registration is IJM 339. She should have arrived in her home port before Christmas. But now that she didn't, it was assumed she went under taking all nine crew with her. The name of the shipowner was mentioned as well as the names of the crew, among them engine-man W.H. Eikhof. His last name is spelled slightly differently (again) but no doubt this is our Wilhelm. So the navy man went back to sea not to return ...

This newspaper clipping also gives the solution of the IJM 339 code on the person card mentioned earlier. All Dutch fishing boats have registration letters indicating their homeport. In this case, IJM is IJmuiden. To get an idea of what this boat looked like, I looked up where she was built. And that was on a wharf near Arnhem, the Arnhemsche Stoomsleephelling Maatschappy (ASM). Shipowner Praxis ordered several similar trawlers there a.o. the IJM 44 baptized Plejaden. 

Img. 8 Steam trawler Plejaden, IJM 44, 
measurements 44,98 x 7,16 x 3,00 meters
138 gr. reg. tons 6]

The Plejaden was built in 1917 and operational until she was sold in 1922. Eventually, she became the property of the British Royal Navy as a minesweeper. I assume that the Pollux was her sister ship and looked alike. The latter made her maiden trip in 1919.

The reason why the Pollux went under on that day in December 1921 is unknown. It could be caused by a mine of which many floated around during WWI. Stormy weather was also mentioned. However, weather reports of December 15 and 16 did not mention anything indicating high winds.

Img. 9 A letter from a maritime inspector mentioning a grapevine 
story that was told in IJmuiden 7]

Also, it was rumoured that the IJM 339 was overloaded with coal. In any case, an official investigation into the cause did not reveal why the Pollux disappeared. Her seaworthyness was examined recently and the shipowner declared that the ship was in fine condition.

Img. 10 The shipowner's letter mentioned the state in which the ship was
(in good condition) and the names of the crew. 7]

That was the end of Pollux's official life. The cause of her disappearance will forever remain a riddle and her crew will probably rest on the bottom of the North Sea. A few years earlier, Wilhelm was lucky enough to survive the shelling of the V69 and was brought ashore in IJmuiden. But then he was unaware that the North Sea would take its toll a few years later.  

Samenvatting in het Nederlands

Sommige mensen hebben merkwaardige hobbies. Zo ben ik een liefhebber van het bezoeken van begraafplaatsen. Dat zijn vaak, niet altijd, fraai aangelegde gebieden van dikwijls historische en culturele waarde. Ook de genealoog in mij mag daar graag rondkijken. Mocht u bij leven al tot rust willen komen, dan zijn begraafplaatsen zeer geschikte plekken!

In het kader van deze liefhebberij ben ik donateur van dodenakkers.nl en ontvang daar ook de (gratis) nieuwsbrief van. In de laatste nieuwsbrief stond een artikel over een grafmonument in IJmuiden.

Het verhaal ging over een "zeeslag" tijdens de Eerste Wereldoorlog voor de Nederlandse kust. Het was een gevecht tussen Engelse en Duitse schepen waarbij de Duitse torpedoboot V69 zwaar beschadigd raakte (zie img.1). Zo zwaar dat de boot met een sleepboot naar IJmuiden gesleept moest worden.

In totaal waren er acht doden te betreuren, waarvan er zes in IJmuiden zijn begraven. Op twee na werden de overige bemanningsleden geïnterneerd (Nederland was neutraal). Van die twee is er eentje in IJmuiden gebleven en uiteindelijk met een meisje uit IJmuiden (uit Velsen bleek later) getrouwd. In het artikel stond geen naam van dit V69-bemanningslid genoemd. En dat intrigeerde mij, zou het mogelijk zijn  om die Duitse bruidegom een naam te geven (zie img. 3)?

Uit het verhaal zijn een paar gegevens te halen die als handvat kunnen dienen voor een zoektocht. Dat zijn: een man met een waarschijnlijk Duits klinkende naam en een huwelijk dat (kort) na 1917 heeft plaats gevonden in waarschijnlijk IJmuiden. Met die feitjes op zak vind je bij de huwelijksakten van de gemeente Velsen, waaronder IJmuiden valt, op 18 maart 1920 het huwelijk van Wilhelm Hermann Heinrich August Eickhoff en Aaltje van der Wel (zie img. 2). Een veel Duitsere naam is er voor een bruidegom in dat archief niet te vinden. Wilhelm is geboren in Herford op 4 september 1883, Aaltje is geboren in Velsen op 14 november 1884.

Nu ik dit gevonden had vroeg ik me af wat er verder van Wilhelm en zijn vrouw geworden was. In Delpher vond ik het overlijden van Aaltje in Amsterdam in oktober 1962 (zie img. 4). Uit dat bericht van de burgerlijke stand was op te maken dat Wilhelm eerder moet zijn overleden omdat Aaltje daar genoemd stond als weduwe. Maar over haar echtgenoot was verder niets te vinden. 

Gelukkig hebben we in Nederland het persoonskaartensysteem gehad. Van iedere persoon, overleden in de periode 1939-1994, is er in principe een kaart die bij het CBG bewaard wordt. Maar helaas, van Wilhelm geen kaart. Wel van Aaltje (zie img. 5) met o.m. de informatie dat ze tijdens de oorlog naar Amsterdam was verhuisd. Op beide adressen woonde ze alleen, althans Wilhelm wordt niet genoemd. Dus die zou dan al eerder moeten zijn overleden. 

Hoewel de achterkant van de kaart (zie img. 6) zo goed als leeg was (Aaltje had dus geen kinderen) stond er in potlood nog een interessante mededeling gekrabbeld. Daaruit viel op te maken dat er sprake was van het overlijden van Wilhelm op 16 december 1921 a/b van de Pollux. Ook de vermelding dat van dat overlijden niets geregistreerd was bij de burgerlijke stand in Velsen.

Het huwelijk had dus minder dan twee jaar geduurd en Aaltje was al op 37-jarige leeftijd weduwe. 

Na de naam van de Pollux was nog IJM 339 geschreven. Het bleek dus een vissersschip uit IJmuiden te zijn en daarover was in Delpher het nodige terug te vinden (zie img. 7).

Het schip was op 16 december 1921 vertrokken uit de haven van Grimsby in Engeland. Dat was het laatste dat van de Pollux gezien is. Het schip is nooit in IJmuiden aangekomen en moet dus met man en muis zijn vergaan. Hoewel het schip een bemanning had van tien personen, waren er maar negen man aan boord. Het verhaal was dat stoker Anthonie Johannes Christiaan Evertsen in Grimsby was achtergebleven omdat hij het weer te slecht vond. Maar in weerberichten van die dagen is over slecht weer niets terug te vinden.

De namen van alle bemanningsleden werden in de krant genoemd. Daaronder 2e machinist W.H. Eikhof. Hoewel zijn naam wat anders geschreven staat, is dit duidelijk Wilhelm die dus kennelijk zijn oude beroep van zeeman weer had opgepakt. 

Het is een carrière vol tragiek geweest. In 1916 tenauwernood ontsnapt aan het geweld tijdens een zeeslag op de Noordzee en vijf jaar later toch verdronken in diezelfde Noordzee.

De IJM 339 werd in 1919 gebouwd door de Arnhemsche Stoomsleephelling Maatschappij. Van het schip heb ik geen foto's gevonden. Wel van de Plejaden, de IJM 44 (zie img. 8), waarvan ik vermoed dat het een zusterschip van de IJM 339 is. Ook dit schip is gebouwd voor de reder van de Pollux, de Visscherij-Maatschappij Praxis.

Er is officieel onderzoek gedaan naar de reden waarom de Pollux (kennelijk) is gezonken. In die tijd dreven er nogal wat zeemijnen rond die de nodige ongelukken hebben veroorzaakt. Ook deden er geruchten de ronde dat er in Grimsby teveel steenkool geladen zou zijn (zie img. 9). Maar die werden ook weer tegengesproken. Hoe dan ook, de zeewaardigheid was recent nog vastgesteld en de reder heeft verklaard (zie img. 10) dat het schip in goede conditie was. Op zich weinig verrassend voor een schip van amper twee jaar oud.

Met deze vaststelling kwam er een eind aan het bestaan van de Pollux. Voor zover ik weet is er nooit meer iets van schip of bemanning vernomen. De laatsten hebben dus naar alle waarschijnlijkheid een zeemansgraf gekregen.

Naast Wilhelm en de in Grimsby afgemonsterde (?) stoker Evertsen, bestond de bemanning uit:

Schipper Albert Blok uit Egmond aan Zee

Stuurman Leendert Zwart uit Egmond aan Zee

Machinist Reindert Koelemey uit Velseroord

Kok P. Zwart uit Egmond aan Zee

en de matrozen

Jan Blok en P. Blok beiden uit Egmond aan Zee

J(ohannes) Lagas en J. Baak beiden uit Scheveningen

1] De Katholieke Illustratie d.d. 3 February 1917 via delpher.nl

2] Dodenakkers.nl The Dutch article tells the story of a German war memorial in IJmuiden. Here for the first time, I read about the existence of the unknown German Navy man. 

3] WieWasWie.nl 

4] Delpher.nl

5] CBG.nl

6] Gelders Archief, NL-AhGldA_2025_1298.166-0001.jpg, Public Domain Mark 1.0 licentie

7] Website VissersNamenMonument Scheveningen

Sepia Saturday 763 - Military Music

 Although the prompt picture shows a Beatle-like group of boys (in the sixties?), my contribution this week goes back. The album I referred to in my previous post shows photos made during the mobilization in Holland during the 1939/1940 period. The photographer was Karel Morren, my mother's life companion from the sixties. He served in an infantry regiment. His unit was transferred from The Hague to Arkel, a small village in the eastern part of South Holland, one of the twelve Dutch provinces. Karel was a troop sergeant. I doubt whether he was involved in any fights during the early days of the war. Most pictures show him during kitchen-related activities. The image below puts him amidst cooks. Karel is the man with the spectacles in the back row. Judging by the looks on their faces, the war was still far away.

The kitchen staff in The Hague in the 2nd half of 1939

Apparently, the regiment also had musicians in its ranks. They are shown below. I believe they are trumpeters but I am not a connoisseur. So I stand to be corrected (thank you, Mike!).  

A pre-war version of 'Blowing in the wind' maybe?

The sound of trumpets...

A musical welcome upon arrival in Arkel
In the background probably the river Linge

To demonstrate that military life did not consist of eating and playing music only, below the regiment howitzers.

The horse-drawn 10.5 cm/4 inch howitzers

Unfortunately, I don't know the exact unit Karel served in. For that, I have to go to the National Archive in The Hague. There I can have a look at Karels military records. But I suspect he served in the 28th Battalion Veld 6. That unit was part of an infantry regiment. Whether the military orchestra was part of that regiment as well, I don't know either. Whenever I find out, I'll let you know. In the meantime, have a look at the Sepia Saturday site for more musical intermezzos. 

Sepia Saturday 759 - The Minankabau House

Finding a picture of a man in front of a house is a real shoebox challenge, for me at least. But just before reaching the bottom of the box, I ran into a photo showing a childhood memory. When I went to primary school all pupils had their own garden. It was a plot of land measuring approx. 9 x 9 ft. where we grew flowers, potatoes, and vegetables and learned about biology. Very educational! But that was not the main reason why this garden complex was etched in my memory. That was the house that was built there. It was called the Minankabau house. As you can see it does not come close to the traditional Dutch stepped gables. In fact, the house originates in what before WWII was called the Dutch East Indies, today Indonesia. To find the true origin of the house, we have to go to the island of Sumatra. There the Minankabau people originate. Without trying to write an anthropological report, I want to highlight one aspect of the Minankabau society. Whether you like it or not, our culture is based on patriarchal structures. Not so the Minankabau. Land, property, and the family name pass down from mother to daughter. (Matters such as politics are left to men.) So it is not unlikely that the house in the photo below was sold by a Minankabau woman to a Dutch enterprise.

The Minankabau house on the Mient in The Hague
during the winter of 1939/1940

The picture comes from an album owned by A.K.J. (Karel) Morren (1906-1988), the man my mother lived with from 1967 until he passed away. I have no idea who the person with the broom/snow plow is. He or she is standing amidst the school gardens I mentioned earlier. It needs a bit of imagination,  but it can be said that he or she is standing in front of a house thus complying with this week's theme ;-)

The postcard below shows the same complex in 1935 but from the opposite direction. The Minankabau house is on the right.

To give you a better impression of these houses' beauty, below is a fine example situated in the village of Pandai Sikek, West Sumatra, Indonesia.

By Michael J. Lowe, CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org

Please turn to the Sepia Saturday site for more (unknown) men in front of mysterious houses.

Crashed at the Goodwin Sands?

 Voor de Nederlandse samenvatting, zie na de Engelse tekst.

Ever since 2016, I have been looking for the remains of KLM pilot Adriaan Pijl and his aircraft, a Fokker F.III with registration H-NABS. Adriaan disappeared over The Channel 100 years ago on April 24, 1924. He was on his way from Lympne Airfield to Rotterdam. Taking off with two passengers (Messrs Modderman and Van Hien) he was last seen heading in the misty direction of the Goodwin Sands. Whether the plane crashed there or elsewhere in The Channel, remains unknown to this very day. The next day one of Adriaan's colleagues spotted an oil stain near the Sands. For the full story of Adriaan's disappearance, please click here.

The Goodwin Sands, the possible crash site of the H-NABS
Credit: Imray/Goodwin Sands Conservation Trust

In those days, aircraft predominantly consisted of textile fabric and three-ply covering. Little imagination is needed to realize what will happen when such a structure hits the water. So no wonder not even debris was found. The temperature of the seawater in April is such that possible survivors of the crash will become hypothermic within a short time. So no doubt both the pilot and his passengers will have drowned. 

In many cases, bodies of drowned people wash ashore. Not so in this case. At least there is no mention of such incidents in the Dutch newspapers. Of course, unidentified bodies may have been found on beaches in the U.K. or Belgium. However, the crash of the H-NABS was widely published at the time. So one can safely assume their remains are still at sea. There is another "little something" that has not been found so far: the aircraft engine. Obviously, that is not one of those huge Rolls Royce jet engines you see today but a much smaller cylinder block weighing some 300 kilos (680 lbs). It is unlikely that this piece of metal measuring H1.12 x L1.75 x W0.77 mtrs (44"x69"x30") ends on a beach. It is more probable that it disappeared in the sandy bottom of the North Sea.

For some time, I had the idea that one day the engine would get tangled up in the nets of a fishing boat. So I have been looking for an opportunity to let fishermen know I would be interested in this particular catch should it end up in their nets. I recently contacted a Dutch foundation aiming to find Dutch fishing vessels that have sunk in storms frequently plaguing the North Sea. Lately, they have been successful in finding several wrecks and, what is more important to their families, several human remains as well. So I contacted a board member, and he suggested that I contact a few trade papers published in the U.K. and Holland. 

In the U.K. I contacted the editor of Fishing News, Andy Read. He was kind enough to publish my letter to him plus a photograph of Adriaan and the Siddeley Puma engine as well.

Fishing News, August 22, 2024

So my hopes are pinned on English fishermen reading my letter and hearing about this story. Wouldn't it be fantastic if, after a century, it would become clear where Adriaan and his plane found their fate? I am looking forward to that day!

Information may be sent to me via email: patmiebies at gmail dot com.

Samenvatting

Sinds 2016 ben ik op zoek naar de stoffelijke resten van KLM-piloot Adriaan Pijl en zijn vliegtuig, een Fokker F.III met registratie H-NABS. Adriaan verdween 100 jaar geleden boven het Kanaal, op 24 april 1924. Onderweg van Lympne Airfield naar Rotterdam Waalhaven, vertrok hij met twee passagiers (de heren Modderman en Van Hien). De Fokker werd het laatst gezien vliegend in de richting van de Goodwin Sands. Of het vliegtuig daar of ergens anders in het Kanaal is neergestort, is tot op de dag van vandaag onbekend. Een paar uur later zag een van Adriaans collega's een olievlek bij The Sands. Voor het volledige verhaal van Adriaans verdwijning, klik hier.

In die tijd bestonden vliegtuigen voornamelijk uit textiel en triplex. Je hebt weinig verbeelding nodig om je voor te stellen wat er gebeurt als zo'n constructie met een klap op/in het water terechtkomt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er zelfs geen brokstukken zijn gevonden. De temperatuur van het zeewater is in april zodanig dat mogelijke overlevenden van het ongeval binnen korte tijd onderkoeld raken. Dus ongetwijfeld zullen zowel de piloot als zijn passagiers zijn omgekomen.

In veel gevallen spoelen lichamen van verdronken mensen aan. Dat is in dit geval niet gebeurd. In ieder geval is er in Nederlandse kranten niet over zo'n incident geschreven. Natuurlijk kunnen er ook ongeïdentificeerde lichamen zijn gevonden op stranden in het Verenigd Koninkrijk of België. De crash van de H-NABS werd echter destijds breed uitgemeten. We kunnen er dus gerust van uitgaan dat de stoffelijk overschotten nog steeds in zee liggen. Er is nog een iets dat tot nu toe niet is gevonden: de vliegtuigmotor. Dat is uiteraard niet een van die enorme Rolls Royce straalmotoren die je tegenwoordig ziet, maar een veel kleiner cilinderblok van toch wel zo'n 300 kilo. Het is onwaarschijnlijk dat dit stuk metaal van H 1,12 x L 1,75 x B 0,77 mtr. op een strand terecht is gekomen. Het is waarschijnlijker dat het in de zanderige bodem van de Noordzee is verdwenen.

Ik had al een tijdje het idee dat de motor misschien ooit in de netten van een vissersboot verstrikt zou kunnen raken. Daarom zocht ik naar een mogelijkheid om vissers te laten weten dat ik geïnteresseerd zou zijn in deze specifieke vangst mocht die in hun netten belanden. Ik heb onlangs contact opgenomen met de Stichting Onderzoek Maritieme Vermisten die als doel heeft om Nederlandse vissersschepen te vinden die zijn gezonken in stormen die de Noordzee regelmatig teisteren. De laatste tijd zijn ze erin geslaagd om verschillende wrakken te vinden en, wat nog belangrijker is voor hun families, ook verschillende stoffelijke overschotten. Zo kwam ik in contact met bestuurslid Cees Meeldijk en hij stelde onder andere voor te schrijven naar een paar vakbladen die in het Verenigd Koninkrijk en Nederland worden uitgegeven.

In het Nederland ben ik zodoende in contact gekomen met een redacteur van Visserijnieuws, Gijsbert van der Bent. Hij was zo vriendelijk om mijn tekst te publiceren plus een foto van Adriaan en de Siddeley Puma-motor.

Visserijnieuws, 11 oktober 2024 

Dus mijn hoop is gevestigd op vissers die dit artikel lezen en iets over dit verhaal horen. Zou het niet fantastisch zijn als na een eeuw duidelijk zou worden waar Adriaan en zijn vliegtuig zijn neergestort? Ik kijk uit naar die dag!

Informatie kan naar mij worden gestuurd via e-mail: patmiebies at gmail dot com.

Sepia Saturday 755 - Celebrations

To the best of my knowledge, we don't have any Cinderellas in the family, nor am I aware of any aunts or nieces wearing glass slippers or fancy dresses. So, it is difficult to relate this week's theme to my shoebox full of family pictures.

Still, it is an interesting image. It looks like a photoshopped picture avant la lettre of drawn clothing with real human heads on top. It is supposed to have been printed around 1890 which makes it special.

Now, how do I relate this picture to my shoebox? When I looked closer, I saw that some people displayed a (family?) coat of arms on their clothing.

And that reminded me of the coat of arms belonging to my maternal grandmother's family. Grandma's  last name is Doelman. Today the literal translation of that name is goalkeeper. But the family records go back to the 16th century and in those days the word doelen referred to a shooting range, a place where the local military practised. So it could very well be that Grandma's ancestors were the proprietors of the shooting range. But that is sheer speculation.

Coat of arms Doelman

It is unknown whether the family already had the coat of arms as early as the 16th century. However, elements such as the lion already adorned a Doelman family crest in the late sixteen hundreds.

Coat of arms belonging to Cornelis
Michielsz Doelman approx. 1566

It is a common misunderstanding that having a family crest means that one is of noble descent. In many cases that is correct. But also prominent families high on the social ladder often had one. I assume Grandma's family qualified because they had important positions in the city of Delft. Of one thing I am certain. Although Grandma was fond of fancy dresses, she never wore any glass slippers, not even during the Christmas season.

For more fairy tales please turn to the last Sepia Saturday of the year 2024.

Sepia Saturday 750 - New arrivals

I feel there can't be any new arrivals without preceding departures. And sometimes new arrivals are not yet visible. Why these somewhat puzzling starting sentences? Well, I'll be honest. I have been looking in my albums and folders, and I can't find any inspiring pictures. So I have been looking for a backdoor to write a post that meets this month's theme. I hope I haven't strayed too far.                              My first picture shows a family on the verge of checking in for a departing KLM flight to New York Idlewild on April 24, 1947. I wrote about the Vander Dussen family before. Father Sybrand was a Rotterdam milkman with 11 children. He decided to emigrate to the USA and they developed an impressive dairy business in Southern California a.o. in Chino and Corona. Today, the family has over 300 members, and some moved to other states to start a dairy business there.

The Vander Dussens checking in at Amsterdam Schiphol
airport for their departure to the USA

The picture shows Mr. and Mrs. Sybrand Vander Dussen and nine children. Their baby twins in cradles were in the hands of stewardesses. In most of my photos of the family, father Sybrand is smoking a cigarette, not unusual in those days. If you have a closer look at the image below, taken over a decade earlier, you'll also notice a cigarette in the hands of all four men. In those days smoking was regarded as fashionable. Nobody knew or cared about the hazards, least of all the tobacco industry itself. Tobacco addiction was not something doctors spoke about. Why this attention to a few strands of smoking tobacco? Well, it is just to connect to another departure.

KLM aircrew before departure to Batavia on December, 18. 1933
F.l.t.r. Capt. Smirnoff, Soer, Grosveld, Van Beukering

Today it is out of the question that you see an aircrew posing on the ramp in front of an aircraft, each with a smoking cigarette. But at the time (1933) the rules and regulations apparently differed, if any. The idea behind this legendary (in The Netherlands) flight was to reach Batavia, today's Djakarta, in the (then) Dutch East Indies in record time to deliver the Christmas mail. The aircraft was a Fokker F-XVIII named 'Pelikaan' (Pelican), with registration PH-AIP. Many KLM aircraft at the time bore the names of birds. The crew managed to reach Batavia in four days! Today there is a non-stop flight covering the 7093 miles in 15 hours. The times they are a-changin'. 

The return trip in 1933 took a few minutes less, and the operation was a national event. Some 20,000 people came to Amsterdam Schiphol Airport to celebrate the arrival of the Pelikaan on New Year's Eve.

No cigarettes in the last picture nor is the new arrival visible.

Wedding of Cornelis Doelman (6) and Lea Libert (7)
in Cruyshoutem (B) on July 4, 1921

Our (Dutch) family has several ties with Belgium. My own roots are in Kuringen which today is Hasselt in Belgian Limburg. The brother [6] of my maternal grandmother married Belgian Lea Eulalia Hortensia Libert [7], one of the most poetic names in the family. She was from Cruyshoutem in East Flanders.

Marriage certificate Doelman x Libert

Under normal circumstances, the sister of the groom, my grandmother, should have been at the wedding. But she wasn't. However, my grandfather made his appearance there. His name was Gerardus Theodorus de Langen and he is number 9 in this serious-looking company. The reason Grandma wasn't present was that she was about to give birth to my mother's sister a couple of weeks later. So I can imagine that traveling from The Hague to Belgium v.v. was not her favorite pastime then. This new arrival was baptized Theodora Gerarda, how imaginative! But in those days, naming your child after a parent or grandparent was standard practice.

Anyway, it explains why the new arrival can't be seen in this picture. And even if Grandma would have been present ..., well, you understand.

This completes my post with new arrivals. My stock of arrivals is exhausted so this is it! But I'm sure there are more on Sepia Saturday

Dienstplichtig rond WWI en wie zijn dit?

Conscription during WWI and who are they?

For a summary in English please see after the Dutch text

Mijn grootvader Andreas Miebies, is geboren op 7 april 1882 in Den Haag of 's-Gravenhage zoals de officiële naam luidt. Dat betekende in die dagen dat je op je 20e de dienstplicht moest vervullen. Niet iedereen hoefde in dienst want er werd geloot. Op 10 maart 1903 kreeg opa lotnummer 754 toegewezen en dat was ook meteen bingo want op 12 mei 1903 mocht hij zich in werkelijke dienst melden bij het Regiment Grenadiers en Jagers. Volgens zijn inschrijving in het stamboek (nr. 66074) was hij 1 meter 64 lang, zo'n beetje de gemiddelde lengte voor dienstplichtigen in die periode.

Voordat ik verder ga, eerst nog een opmerking over dat stamboeknummer (het heeft hier niks met vee te maken :-). Ik had het idee dat de militair gedurende zijn hele diensttijd hetzelfde nummer hield. Dat blijkt niet zo te zijn. Uit onderstaande loopbaanstaat wordt duidelijk dat wanneer Andreas naar een ander onderdeel wordt overgeplaatst, ook het stamboeknummer verandert. Mijn misverstand vindt waarschijnlijk z'n oorsprong in het zogenoemde registratienummer. Mijn vader, die voor het eerst opkwam in 1934, had nummer 14.08.03.030. Dat was zijn geboortedatum plus een volgnummer. Kennelijk is dat ergens in de 20-er jaren ingevoerd, de exacte datum heb ik niet kunnen achterhalen, ook niet via ChatGPT ... In ieder geval blijft dàt nummer tijdens de hele militaire carrière ongewijzigd.

Al met al is Andreas tijdens de periode 1903-1919 ruim 2,5 jaar in werkelijke dienst geweest. Dat is allemaal leuke wetenschap. Nog leuker is dat er een foto van hem, als sergeant, en zijn manschappen bewaard is gebleven. Het origineel is een sepia afdruk maar voor de gelegenheid is dit een digitaal geretoucheerd* en ingekleurd exemplaar. Dat geeft toch wat meer diepte.

47e bataljon landweer infanterie, district 's-Gravenhage
click to enlarge

De vraag rijst nu waar en wanneer deze foto is genomen en vooral, wie staan er op? Gelukkig weet ik dat grootvader Andreas nummer 8 is maar wie zijn de anderen?

Om wat meer over de uniformen op deze foto te weten te komen, heb ik mij tot het Legermuseum gewend. Van hen kreeg ik de volgende informatie.

"De foto is genomen na maart 1916, toen werd de kepie [pet] ingevoerd in het leger. De in het midden staande [5] en liggende [11] figuur dragen deze. Het is een sectie van het bataljon Landweer - Infanterie (Jagers No 47**) met als standplaats Den Haag. Er waren 44 districten en 2 bataljons Grenadiers (3 en 32) en 2 Jagerbataljons (36 en 47). Op de hoofden draagt men [2, 6, 7, 9, 10, 12 en 13] de sjako M1865 met de groene bol waarvan men [3 en 4] de emblemen (een lauwerkrans met daarin een hoorn) heeft afgehaald i.v.m. camouflage. Het is ook mogelijk dat ze in die tijd niet meer geleverd werden aan eenheden die de kepie kregen. De platte pet [1 en 8] behoorde bij het uniform van 1912, een grijsgroen uniform met groene jagerskraag en mouwopslagen. De linker figuur [1] draagt de jas die ingevoerd werd in 1905 en gedragen tot 1912. De twee rij knopen-jassen [2, 6, 10 en 13] werden gedragen van 1865 tot 1905. Allen zijn bewapend met het geweer M95 [zie ook hier]. De 2 onderofficieren, sergeanten van de Jagers met de kepies [5 en 11], zijn de instructeurs van het Regiment Jagers. Uw grootvader [8] was als sergeant de sectie-commandant." 

Het is mij niet duidelijk waarom die oude uniformdelen ("gedragen tot resp. 1912 en 1905") op deze foto nog te zien zijn.

Uit zowel de loopbaanstaat als uit de beschrijving van het Legermuseum komt vast te staan dat Andreas na maart 1916 in het district 's-Gravenhage diende. De foto is overduidelijk in de duinen genomen. Na maart 1916 is Andreas slechts 4 dagen op herhalingsoefening geweest en wel van 30 juli tot 2 augustus 1917. In die paar dagen moet de foto dus genomen zijn!

Om uit te vinden wie er buiten Andreas nog meer op de foto staan heb ik een alfabetische lijst met namen gemaakt van alle soldaten en onderofficieren die in die korte periode op herhaling zijn geweest. Daarvoor heb ik de stamboeken in het Nationaal Archief ***(digitaal) geraadpleegd. Het zijn er bijna 160. En nu maar hopen dat de geportretteerden door latere familieleden herkend worden, al dan niet aan hand van de namenlijst. Mogelijk staan de 2 instructeurs niet op de lijst.

NB De handschriften in de stamboeken zijn niet altijd even goed leesbaar. Met name in de geboortedata kan hier of daar wel een tikfoutje geslopen zijn.

Mochten lezers van dit blog in staat zijn iemand te identificeren, dan graag een mailtje naar patmiebies at gmail dot com. Dan kan ik u de foto zonder de cijfers toesturen.

Noten

* Met dank aan Hans Leideritz 
** 47 staat ook op de pet van 8.
*** 2.13.09 Inventaris van het archief van het Ministerie van Oorlog: Stamboeken van Onderofficieren en Minderen van de Landmacht, 1813-1924, inv. nrs. 2546-2551

Summary

Conscription during WWI and who are they?

I am fortunate to own a photograph showing my grandfather Andreas during his WWI conscription period. In the picture above, he is standing on the very right, the man with the heroic look and impressive mustache. His rank is sergeant, and he is the section commander of this group of soldiers. Obviously, I always wondered when and where this picture was taken and who the other braves were. Although it is not possible to pinpoint the exact location where the group was pictured, it is evident that we look at dunes. There are plenty of those near The Hague.

To get an idea of what exactly I was looking at, I contacted the Dutch Army Museum. They informed me that, based on certain elements of the uniforms, the picture was taken after March 1916. They also revealed the army unit. These soldiers were serving in the 47th Batallion Landweer, an infantry unit. This unit was stationed in The Hague.

My grandfather's military career can be revealed by consulting the regimental rolls digitally available from the National Archive in The Hague. There I found that the only period Andreas was on active duty after March 1916, was between July 30 and August 2, 1917. During those four days, a group of almost 160 men returned for refresher exercises. Armed with this knowledge I was able to identify these soldiers and non-commissioned officers. All their names have been listed above.

I hope that all this information, location, timing, and names, enables descendants to put a name on some of the faces in the picture and let me know. People can mail me at patmiebies at gmail dot com. In return a copy of the photograph, without the figures, is available.