VOC-grafstenen/tombstones in Malacca

For a summary in English, please scroll down.

Bij het horen van de naam VOC, de Verenigde Oostindische Compagnie, denken veel mensen toch aan voormalig Nederlands Indië, het huidige Indonesië. Maar de VOC is ook buiten dat gebied aktief geweest, o.a. in Ceylon. Een wat minder bekende handelspost lag tegen Nederlands Indië aan: Malakka in het huidige Maleisië. De VOC had die post in bezit van 1641 tot 1795 toen het gebied door de Engelsen veroverd werd. Het is dus niet vreemd dat Malakka ook een begraafplaats (in St. Paul's Church) had waar Hollanders werden begraven. Ook Portugezen, die Malakka al in 1511 kolonialiseerden, vonden daar hun laatste rustplaats. 

St. Paul's Church (Malakka), Perak (NW Maleisië), Ligor (Thailand)

De gerestaureerde grafstenen zijn nog steeds in de (overblijfselen van de) kerk te bezichtigen. Al in 1904 zijn alle graven, ook die van 26 Hollanders, gedocu-menteerd en gefotografeerd door Robert Norman Bland (1859-1948). De teksten achter de namen zijn ook van zijn hand. In alfabetische volgorde noemt hij:

Baslij, Nicolaas: † 9-4-1678, vrijborger

Bort, Maria: * Amsterdam 5-8-1639, † 25-8-1661, vrouw van Nicolaes Müller, 

   waarschijnlijk dochter van Balthasar Bort 

Balthasar Bort deel van
anoniem portret eigen-
dom van Rijksmuseum

NB Deze Maria Bort is inderdaad in Amsterdam gedoopt maar 5 jaar eerder dan op haar steen staat: 15-8-1634. Zij is echter niet de dochter van Balthasar Bort maar zijn jongere zus. Balthasar is ook in Amsterdam gedoopt op 18-12-1625 (in Wiki-pedia staat nu nog 14-12-1626 maar dat kan niet juist zijn tenzij genoemde Balthasar kort na 18-12-1625 is overleden. En dat overlijden heb ik niet gevonden.). Beiden zijn kinderen van Thomas Birdt en Anna van Ra(e)ij, zie onderstaande doop-inschrijvingen. Bij het tweede huwelijk (ondertrouw op 15-12-1660) van Thomas wordt verwezen naar zijn eerdere huwelijk met Anna en heet en tekent hij: Bort (zie de ondertrouwinschrijving hierna). Thomas Birdt en Thomas Bort zijn dus één en dezelfde persoon.

Overigens was Balthasar een grote jongen in de VOC. Hij was niet alleen goeverneur van Malakka maar ook nog admiraal van de Noortse vloot (een expeditie naar China) en nog wat functies van dat kaliber waaronder opperhoofd van Ligor in Thailand.

Doop van Baltasar, zoon van Thomas Birdt en Anna van Reaij te Amsterdam op
18-12-1625 in de Oude Kerk (onderste 2 regels)

Doop van Maria dochter van Tomas Birdt en Anna van Reaij
te Amsterdam op 15-8-1634 in de Nieuwe Kerk (onderste inschrijving)

2e otr. van Thomas Bort, weduwnaar van Anna van Raije, met Aefje Cornelis
te Amsterdam op 15-12-1660

d' Dieu, Reynier: † 7-7-1655

opperkoopman

van Eeckel, Hendrick: * Amsterdam 20-3-1619, † 7-7-1650, opperkoopman en

   hoofd van de vestiging te Ligor

Evertsen, Hendrick: * ca 1646, † 22-1-1698, burger, kapitein en koopman

Herbers, Theodorus: * ca 1650, † 18-4-1659

Jansen, Matthijs: * Thonderen, † 5-2-1673, vrijborger

van de Kerckhoven, Theodorus: * 5-11-1660, † 8-11-1661, onderagent in Malacca

Massis, Daniël: * 21-6-1658, † 19-2-1660, ws zoon van John Massis, winkelier,

   later commandant in Perak en Ligor

Massis, Sophia: * 21-6-1664, † 11-11-1665

du Moulin, Johanna: * 19-5-1653, † 17-3-1676, vrouw van Balthasar Bort,

   Emanuel du Moulin was havenmeester 1656-1660

Noelmans, Maria: † 14-3-1660, vrouw van Theodorius Zas, dominee in Malacca

Odame, Anna: * 's-Gravenhage, † 6-7-1669, vrouw van Gillis Syben

Pietersen, Pieter: * Enchuijsen, † 27-5-1644, ziekenbezoeker en deken van de

   kerk

Quefelverius, Maria: * Rotterdam 20-10-1629, † 2-11-1664, vrouw van Johannes

   Riebeck@

Rijcke, Johanna: * 2-2-1656, † 25-1-1673, vrouw van Mathaeus Sonmans, enige

   dochter van Isaack Rijcke en Maria Bort

Robberts, Anganeta: † 6-2-1652, vereerde vrouw van koopman David Verdonck

Rooselaar, Constantijn Johannes: * 13-7-1703, † 18-1-1707, zoon van Pieter Rooselaar, goeverneur van Malacca 1707-1709

Schenkenberg, Hendrik: † 29-6-1671

opperkoopman en "tweede personage"

van stad en fort Malacca 1668-1670

van Schoonhoven, Anna Reijnierse: * 24-8-1643, † 28-11-1670, vrouw van Jan

   Beeck, vrije koopman

Sonmans, Balthasar: * 30-7-1667, † 3-8-1667, zoon van Mathaeus Sonmans en

   Johanna Rijcke

Syben, Gillis: * Haarlem, † 27-8-1663. opperkoopman en "tweede personage"

Trip, Agneta: † 14-2-1697, vrouw van Arnold van Alsem, advocaat-fiscaal 1695-

   1703

Walravens, Davidt: * 18-9-1623, † 28-5-1645

Wilhelmsz, Johan: † 26-11-1655. kapitein van het garnizoen

van Zijl, Johan: * Vianen, † 3-1-1656

opperkoopman en fiscaal

Deze steen van Johan van Zijl, nu 364 jaar oud, is nog steeds in zeer goede staat, zie hieronder.

Picture copied from Google; it is made by Kana Hide in St. Paul's Church.

The tombstone is of the same person as the stone pictured right above this one: Johan van Zijl

Naast Malakka had de VOC ook nog kleinere nederzettingen in Perak (Maleisië) en Ligor (Thailand) (zie de kaart).

@ Johannes Riebeck kennen wij beter als Jan van Riebeeck, de man die in 1652 de eerste VOC-handelspost in de latere Kaapkolonie stichtte. Hij trouwt te Schiedam op 28-3-1649 met Maria de la Quellerie daarna verlatijnst tot Quefelverius.

Schiedam, 28-3-1649 huwelijksinschrijving

Nederduitsche Gereformeerde Gemeente

Jo^s v Riebeeck x Maria de la Quellerie      

Gemeentearchief Schiedam

Photo credit: alle zwart/wit-foto's van grafstenen zijn afkomstig uit 'Historical tombstones of Malacca' door Robert Norman Bland.

Brief summary in English

The Dutch East India Company (in Dutch: Vereenigde Oostindische Compagnie commonly abbreviated as VOC) was possibly one of the first multinationals in the world. It operated under the umbrella of the local governments of Dutch provinces Holland and Zeeland, both part of the Dutch Republic. The VOC existed for almost two centuries between 1602 and 1800 and operated in Africa and Asia. It had many local establishments there such as the one in this post, Malacca. At one time the Company employed some 28,000 people among which many soldiers, and numerous ships. Most ships were used for trading but also to sail into unknown territory and establish colonies there, often against the will of the local population. In retrospect, the VOC was not known for its subtle diplomacy but at the time that was the standard operating procedure.

With so many employees in the local establishments, who stayed there for considerable periods of time, it is to be expected that people die there as well. So in many places cemeteries were set up as was the case in Malacca. The one in Malacca is special in as much that several tombstones have been preserved. In 1905 one Robert Norman Bland, an English career civil servant in the Colonial Administration of the Straights Settlements (established in 1826 by the British East India Company), made an inventory of the remaining Portuguese and Dutch tombstones. Most of the Dutch gravestones, which according to Bland had been made of material imported from Holland, survived. Those he had photographed while he copied and translated the text of all in all 26 memorials. 

In case you are interested in the names, you'll find them in the Dutch text together with birth and death dates if mentioned. Bland suggested several family relationships, not all correct. E.g. Bland mentions that Maria Bort probably is the daughter of Balthasar Bort, a VOC top official. But she appears to be his younger sister. Furthermore, I found that her birthdate is mentioned incorrect on the tombstone. In the process, I also noticed Balthasar's birthday is mentioned wrong (today, it may change overnight) in the Dutch version of Wikipedia. 

If you need assistance with the translation of the Dutch text above, please feel free to contact me at patmiebies at gmail dot com.