The last home page

Having recorded all the houses I lived in a few years ago, it is about time that I do the same for my wife and complete the number of posts on this subject.
Although she likes to see herself as a Loosduinen native, the truth is that she, like me, was born in The Hague. It is likely that her place of birth was caused by the fact that the Netherlands was suffering under German occupation. During WW2 about 8000 houses in The Hague have been demolished to allow for the construction of the Atlantikwall, the German line of defense against an invasion of British and allied troops. So when people married, there was no guarantee that there was a house available for the newly weds. That was also the case when my parents in law got married in 1942. My wife's father was the eldest son of a family with 14 (!) children, the last one being born in that very same year 1942. It will be no surprise that there was no space left in that house to accommodate another family in the making.
Although the parents of my mother-in-law did not live in spacious circumstances either, there apparently was some space left there for the happy couple to live in. It was smack in the middle of the working-class district called Transvaal.

Kockstraat, The Hague

My parents-in-law got married on Oct. 28, 1942 and ten months later, on Aug. 29, 1943 their daughter Adriana came to life. They lived in the 4th portico on the 2nd floor, number 81. Eight months after this event the now family of three moved to nearby 11 Kritzingerstraat where they had a home all to themselves. It was May 4, 1944.

Kritzingerstraat, The Hague

The house was on the 1st floor near the lamppost on the right hand side of the street. At the time my father-in-law was a laborer in the rubber factory Vredestein in Loosduinen. Their main product was tyres. He also worked as a stoker in the horticulture where mainly tomatoes were grown. Although the distance to his work was not very significant, a couple of miles, having a house in Loosduinen was preferable. But they had to wait until a couple of months after the war to get a house there. On Sept. 29, 1945 they moved to 37 Evertsenstraat*. The house is beyond the lamppost on the left.

Evertsenstraat, Loosduinen

Here my wife spent her youth with her grandparents and most of their 14 children living very nearby on number 33.

Festivities in the Evertsenstraat approx. 1947

During the post-war years often there were festivities in the Evertsenstraat and the streets adjacent thereto. The above picture shows "front runners" (f.l.t.r.) Riet Orie, Sonja Orie (both aunts of my wife), Adriana Orie en Corrie Duijvestein, a girl living next door.
The last house Adriana, better known today as Jeanne, lived in before she married, was also situated in Loosduinen, in the street formerly known as Kijkduinsestraat. Today this is the Pisuissestraat named after a well known singer and comedian who was murdered in Amsterdam in 1927.

Pisuissestraat, Loosduinen

Around July/August 1963 the family moved into a newly built apartment building. Number 88 was theirs. It is on the first floor to the very right. From her bedroom Jeanne could see where her fiancé lived in the next block. And from there on (1965) they happily lived together.

* Today the name is Stadstuinen

Photo credits:
Festivities: private collection
All others: http://www.haagsebeeldbank.nl/

Soldaat van Onstwedde

Willem Simon Venema

Vliegkamp Valkenburg is sinds oktober 2010 het toneel van de musical Soldaat van Oranje, een geromantiseerd oorlogsverhaal met een voor de hoofdpersoon happy end. Zo mooi is het daar in een wat verder verleden niet iedereen vergaan.
In de aanloop naar de 2e wereldoorlog werd, op papier althans, regeringszetel Den Haag door drie militaire vliegvelden beschermd: Ypenburg, Ockenburg en Valkenburg. Daarvan was Ypenburg veruit het best geoutilleerde veld en Valkenburg het minst. Valkenburg was aan het begin van de oorlog nog niet eens "af". Het had de kroon moeten worden op een eind jaren '30 gestart werkgelegenheidsproject. Ook het Amsterdamsche Bosch was zo ontstaan maar daar hoefden geen vliegtuigen te landen. Op Valkenburg was dat wel de bedoeling maar bij het uitbreken van de oorlog op 10 mei was dat nog niet mogelijk. Hoewel, landen kon wel maar de grond was nog zo drassig dat opstijgen niet goed mogelijk was, zoals de Duitsers tot hun schade hebben ervaren. Maar voordat ze die ervaring rijk waren, was Valkenburg deel van de Duitse plannen om Den Haag, lees Koningin en regering, zo spoedig mogelijk onder de voet te lopen. Ook in de Nederlandse plannen moest Valkenburg verdedigd worden. Daarom waren er rond het vliegveld, o.m. in de dorpen Katwijk, Noordwijk en Valkenburg, militairen gelegerd.

Geadresseerd aan H. Venema, Kockstraat 81, Den Haag

Tijdens de mobilisatie, eind augustus 1939, werden zo'n duizend Groningse dienstplichtigen als infanterist ingekwartierd in het Noord-Hollandse Bergen aan Zee. Ze behoorden toen tot het 12e Depotbataljon (in opleiding). Onder hen een 19-jarige achterneef van mijn schoonmoeder Trijntje Sibbeltje Venema. Zijn naam was Willem Simon Venema, geboren op 18 april 1920 in Onstwedde. Op 10 november 1939 schrijft hij een kaart aan Homme Venema, zijn achteroom en de vader van mijn schoonmoeder. Homme is dan al uit Groningen naar Den Haag vertrokken, daar was tenminste werk. Willem schrijft dat hij deel is van de 1e depotcompagnie van het Ie depotbataljon van het IIIe depotregiment (?) Infanterie. In militair jargon zou dat dan 1-I-3 R.I. geweest kunnen zijn.
Willem schrijft:

Beste familie,

Ik ben onder dienst, en

lig in het plaatsje

Bergen (N.H.) dus

niet zoo heel ver meer 

van U af en doe U

hierbij de hartelijke

groeten van mij Stadskanaal

en mij.

Ie Depot Bataljon

Ie Depot Compagnie

IIIe Depot Infanterie

Veldpost

De toevoeging 'Veldpost' maakte het mogelijk deze kaart zonder postzegel te versturen. De voorzijde van de kaart maakt duidelijk dat we hier met een soort legerpropaganda te maken hebben. Het gebruik van het woord 'Weermacht' doet wel wat Germaans aan.

Op zeker moment voor de Duitse inval op 10 mei 1940, zijn de inmiddels opgeleide (?) dienstplichtigen uit Bergen via Haarlem overgebracht naar Noordwijk. Daar maken zij deel uit van het 9e regiment infanterie. Willem en tenminste nog vier Groningers worden deel van 1-I-9 R.I.

Op 12 mei was de situatie zo dat een sterke Duitse strijdmacht na de herovering van het vliegveld in het dorp Valkenburg was ingesloten. Na zware gevechten kregen twee compagniën van I-9 R.I. opdracht om Valkenburg aan te vallen. Eén vanuit Katwijk a/d Rijn, de ander vanuit weilanden ten westen van Valkenburg. Bij deze gevechten is Willem om het leven gekomen. Kort daarna heeft hij zijn eerste rustplaats gevonden in een graf aan de Cantineweg in Katwijk a/d Rijn. Naast Willem zijn vermoedelijk bij de zelfde aanval ook de Groningers sergt. Couperus (Wonseradeel), korp. Fennema (Dantumadeel) en de soldaten Gankema (Appingedam) en Koning (Hoogezand) gesneuveld.

Pas tien dagen na zijn overlijden, wordt de familie hierover in kennis gesteld. Katwijk aan Zee als plaats van overlijden, berust waarschijnlijk op een misverstand. Maar hemelsbreed is Katwijk a/d Rijn niet ver weg. Op 9 augustus 1940 wordt de overlijdensakte in zijn geboorteplaats Onstwedde opgemaakt.

Akte van overlijden d.d. 9-8-1940

Willem's naam staat ook genoemd op de Erelijst van Gevallenen 1940-1945.

Willem is herbegraven op de Gemeentelijke Begraafplaats aan de Brugstraat in Stadskanaal. Daar ligt hij naast zijn vader en moeder die daar in resp. 1963 en 1983 begraven zijn. Zijn jongste zusje Kiny verzorgt nog steeds zijn graf en voorziet ook de graven van twee Canadezen van de R.C.A.F., sergt. G.E.C. Coldron (22) en flt. sergt. R. Grabek (21), van bloemen.

Graves of R.C.A.F. crew members

Bronnen:

Bergense Kroniek, nov. 2007

http://www.mei1940.nl

E.H. Brongers De slag om de Residentie 1940

https://oorlogsgravenstichting.nl/

http://www.oorlogsgravendenhaag.com
https://www.wiewaswie.nl/
Privé collectie (foto en ansichtkaart)
Foto oorlogsgraven R.C.A.F.: https://www.online-begraafplaatsen.nl/