Mijn achterneef de Engelandvaarder

Vandaag waren Jeanne en ik aanwezig bij de overhandiging door schrijfster Pauline van Till van het eerste exemplaar van haar boek** 'Engelandvaarders en vluchtelingen' aan mede-oprichter van het Museum Engelandvaarders, Eddie Jonker. Dat museum is gehuisvest in Noordwijk, in het voormalige Atlantikwall Museum aan de Bosweg.
Hoe ik daar zo verzeild kwam? Begin vorig jaar kreeg ik een mailtje van Pauline. Zij was, al zoekend naar informatie over Engelandvaarder Jan Bruno de Langen, op mijn blog terecht gekomen. Niet alleen bewees zij daarmee dat het maken van goede tags z'n nut heeft, ook wees ze mij op een stukje familiegeschiedenis waar ik eigenlijk geen weet van had.

Jan Bruno de Langen

Jan Bruno de Langen was de zoon van een broer van mijn grootvader aan moeder's kant, een achterneef van mij dus. Ik heb hem nooit ontmoet maar via mijn moeder heb ik toch nog wat informatie boven water weten te krijgen. Maar eerst een citaat van wat er over hem in het boek geschreven is.

"Jan Bruno de Langen (1921-1993) was ambtenaar bij de PTT en woonde aan de Hollanderstraat 41 in Den Haag. De Langen kreeg op 21 september 1942 het Bronzen Kruis, kwam bij de Prinses Irene Brigade en nam in augustus 1944 deel aan de landing in Normandië. Op hogere leeftijd werd hij een zonderlinge man. Hij verzamelde kranten, lompen en honderden muizen in zijn huis. Voordat de gemeente zijn huis kwam ontsmetten, brak er brand uit waarna hij aan zijn brandwonden overleed."

Uit: De Telegraaf 21-5-1993

Het is wat moeilijk voorstelbaar dat een gemotiveerde man, die met gevaar voor eigen leven naar Engeland was gegaan, onder zulke deplorabele omstandigheden aan z'n eind is gekomen.

Van de reis naar Engeland is nog wel iets meer te vertellen. Die begon op 16 mei 1942 in Hellevoetsluis. Aan boord bevinden zich Johannes Marinus Dronkers, John Alphonsus Mulder en achterneef Jan. Weer een citaat uit het boek.

"Deze drie PTT-collega's vertrokken in een bootje dat Joppe* heette. De motor deed het goed, de reis [ver]liep voorspoedig en door een Brits marineschip werden ze 18 mei naar Harwich gebracht. Ze werden uitgebreid door Oreste Pinto ondervraagd. Deze ervaren inlichtingenman ontdekte speldenprikken in een boek van Dronkers. De gaatjes vormden twee adressen, eentje in Stockholm en eentje in Lissabon. (..........) Hij bleek een spion en voormalig NSB-er te zijn. Hij werd in de gevangenis van Wandsworth op 31 december 1942 opgehangen."

* In 1949 werd de NSB-er Benjamin Joppe door het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam tot de doodstraf veroordeeld. Van enige relatie tussen deze twee namen is niets bekend of het moet zijn dat Dronkers een bekende van Joppe is geweest en vervolgens de naam van de boot heeft verzonnen. Maar, zoals gezegd, dat is puur speculatief. Wel zijn er bronnen (?) die suggereren dat het bootje, bij het aantreden van Dronkers als spion in Engeland, door de Duitsers is geregeld. Een gevalletje Duitse humor misschien?

Mijn moeder had nog wel wat incidentele (Kerst)contacten met haar neef zoals moge blijken uit onderstaande tekst. Kennelijk was neef Jan wel verguld met hetgeen hij tijdens de oorlog gepresteerd had.

Tekst op kerstkaart 1990

Schematische voorstelling van de familierelatie

Toch mooi dat ons familielid op deze wijze aan de vergetelheid is onttrokken. Hij moest eens weten... Met dank aan Pauline!

** ISBN/EAN 978-90-823207-0-1, uitgeverij Colorworks, Den Haag.
Het boek is verkrijgbaar bij de schrijfster (engelandvaarders2015@gmail.com). De kosten bedragen € 19,95 plus € 3,95 verzendkosten, graag naam en adres opgeven. U krijgt een bankrekeningnummer op, na betaling wordt het boek opgestuurd.
Het zal ook via boekhandel Van der Meer (nu al) en in het Engelandvaarders Museum (v.a. half augustus, beide in Noordwijk) te koop zijn . Binnenkort zeker ook in het Atlantikwall Museum, eveneens in Noordwijk.

Update 9 augustus 2015: Het boek is nu ook verkrijgbaar bij boekhandel Couvée, Van Hoytemastraat 66, 2596 ES Den Haag.
Update 25 oktober 2016: De Langen, Dronkers en Mulder kwamen op een merkwaardige manier aan hun respectievelijke einde. U vindt het verhaal hier.