My surname could have been...

The patronymic Meuwis
still exists in Hasselt

Voor een samenvatting in het Nederlands, zie na de Engelse tekst.
In The Netherlands the name Miebies is not regarded as, how shall I say, as being typically Dutch. Whenever I meet people for the first time the least they say is that they never heard it before. There are also people pronouncing Miebies as Miebiesch, giving it a kind of German twist. Speaking of the pronunciation of my name, I should tell English speakers that it is pronounced as Meebees. 
In an earlier post I explained what the origin of my surname is. The man I regard as the ancestor of all Dutch Miebieses came from Kuringen, also called Curingen or Curange in French. It is situated in what is now the Belgian province of Limburg. The neighboring city of Hasselt absorbed Kuringen in 1977. When Frederikus Miebies (1760-1834) came to The Hague in approx 1790 his last name was still Muwis. (When Frederikus got married in 1795 the name was written as Miebis.)

The Martyrdom of Bartholomew
by Tiepolo

In Kuringen, Hasselt and in more towns and villages in Limburg, Muwis and related names are quite common. The reason of this name being wide spread is that it is a patronymic. It is a derivation of Meeus which is short for Bartholomeus (or Bartholomew in English). 
But apart from Meeus there are many more variations. Back in 2004 I made an analysis of the number of patronymics related to Bartholomeus the disciple. I limited myself to the following sources from the State Archive in Hasselt.
Kuringen                         Hasselt
Baptism, book 81-2       book 50-8 & book 12
Marriage, book 81-4     book 9 & book 5
Death, book 81-6           book 6
I received extracts of these books from a genealogical acquaintance in Limburg (M.M.). It will be clear that using the BMD-registers all at the same time, causes double/triple records of the same person. So please keep that in mind when looking at the numbers. 

Distribution of M...-patronymics over a period of 300 years
Please click to enlarge

As you can see in the above table, there are some 30 variations of the name. There is a significant peak in the number of families carrying these M...-patronymics. During the 18th century most surnames have been recorded in the a.m. books. Whether this sudden popularity had a specific reason I don't know. I have been unable to trace any specific events related to the disciple Bartholomew other than the rebuilding after a fire of the not too distant Bartholomew basilica in Meerssen in 1749.
In any case my last name could easily have been Me(e)uwis, Meuwis(sen), Mievis or any other derivation of the name of the disciple. And depending on how Flemish Fredericus would have pronounced that name in The Hague and how it was subsequently understood and noted by the clergyman there, it could have been quite different from the present day name of Miebies. It also demonstrates my thesis that the combination of local speech and the lack of a hearing aid can be detrimental to one's last name :)

Samenvatting
In Nederland is Miebies nou niet bepaald een veel voorkomende naam. Vaak informeren mensen waar die naam toch vandaan komt. Men vermoedt vaak een Duitse herkomst, hetgeen in Nederland niet zo vreemd is. Ik heb al eens uitgelegd wat de herkomst van de naam is en dat die uit Kuringen bij Hasselt in Belgisch Limburg komt. Toen onze stamvader Fredericus Miebies (1760-1834) omstreeks 1790 naar Den Haag kwam, was zijn achternaam Muwis. (In zijn huwelijksakte in 1795, wordt de naam geschreven als Miebis.)
In Kuringen, Hasselt en omgeving is de naam Muwis, en soortgelijke namen, veel voorkomend. Dat is niet onlogisch omdat de naam een patroniem is en afgeleid van de apostel Bartholomeüs. Muwis is dan weer een afgeleide van (Bartholo)Meeus. Maar naast Meeus zijn er meer afgeleide namen, veel meer. In 2004 heb ik daar eens een overzichtje van gemaakt en het zijn er zeker een stuk of 30, zie de tabel hierboven. Met name in de 18e eeuw kwamen die namen veel voor. Waarom? Geen idee. Ik heb geen lokale gebeurtenissen kunnen vinden die als oorzaak aangemerkt kunnen worden. Alleen de wederopbouw van de Sint Bartholomeüsbasiliek in het enigszins nabij gelegen Meerssen zou dat kunnen zijn. Maar dat was pas in 1749.
Maar hoe je het ook wendt of keert, i.p.v. Muwis had de naam ook Me(e)uwis, Meuwis(sen), Mievis of elke andere afleiding van de naam van de discipel kunnen zijn. En afhankelijk van het simpele gegeven hoe Fredericus zijn naam in Den Haag heeft uitgesproken en hoe de geestelijke het daar heeft verstaan en opgeschreven, had onze achternaam heel anders kunnen zijn. Hetgeen maar weer eens bewijst dat de combinatie van een dialect en een ontbrekend gehoorapparaat een fnuikende invloed op iemands achternaam kan hebben :)

Photo credit:
Giovanni Battista Tiepolo [Public domain], from Wikimedia Commons