Another Brick in the Wall

Frans Schulze
(1880 Amsterdam 1952)

Voor de Nederlandse tekst, zie na de Engelse tekst.
Also Pink Floyd realized that brick walls are there to be torn down. Before being accused of vandalism, I am talking about the brick walls in genealogy. We all seem to have these ancestral questions of which the answers remain hidden in the dark clouds of the past. And no matter what we try... Well, here's another one. Maybe you can help me see the light.
The picture that you see here is that of Frans Schulze. He was born in Amsterdam on April 4, 1880. His birth certificate (see below) says that his mother was domiciled in Semarang. That city is situated on the Indonesian island of Java, a former Dutch colony. The certificate does not mention a father and there may be a good reason for that. His mother's name is Maria Johanna Francisca Schulze. So Frans carries the surname of his mother. Certainly in those days having a child from an unknown (Indian?) father and not being married, must have been a social problem, to say the least. It seems to have been sufficient reason to travel back to Holland and have the baby there.

Shortly after the delivery Maria disappeared from the scene leaving her son in Amsterdam. Assuming she went back to the then Dutch East Indies I checked many relevant records. But also Dutch archives have been scrutinized, all in vain. She vanished from the face of the earth. And that is my brick wall.
Fortunately there is more detail to be told. Little Frans stayed behind under the care of what turned out to be his foster parents. They were the couple where Maria lived during her stay in the Amsterdam Marnixstreet. Their names are Gerrit Box and Hendrika Scheeffer. The reason why Maria ended up in their house is unknown.

Registration of the birth of Frans Schulze

Fortunately certain other facts are known. Around the turn of the century the Box-Scheeffer couple moved to a place called Bussum in the Gooi region. Possibly by that time husband Gerrit passed away already. When Hendrika died in 1904 she left the house to Frans. She was buried in Bussum in a grave that later became the Schulze family tomb.
Both these facts are an indication of an apparent fine relationship between foster parent and foster son. They can hardly be explained otherwise. But possibly there is another option.
I decided to have a further look at the Box-Scheeffer couple. They do not appear to have had any children. Their marriage took place in Amsterdam on April 19, 1877. For both it was not their first marriage. At the time Gerrit was approx. 48 and Hendrika 36 years old. When looking at Hendrika's parents, there is a little surprise. 
Her father is Hendrikus Martinus Scheeffer, her mother's name is Catriena Josepha Schultze. And that last name comes very close to Frans' surname Schulze! 

In those days, when oral transfer of information was the norm when registering a child, it was not unusual that names were written down incorrectly. In this case the physician present during the delivery of Frans had the child registered at the City Hall. So it may very well be that when he said the last name was Schultze the civil servant understood and wrote down Schulze. But so far this is just an assumption. However, it would explain why Maria went to the Marnixstreet to have her child there.

So basically I have two questions. The first is where has Maria Johanna Francisca Schulze gone? The second one relates to Catriena Josepha Schultze. Is she in one way or another related to Maria? The fact that Catriena was born in Munster (Germany) in approx. 1803 doesn't make investigations any easier.
Any clue or suggestion will be appreciated! You may find more information about my brick wall on this Dutch genealogy forum.

Nederlandse tekst 
Misschien eerst een beetje uitleg over de titel van dit blog. Een brick wall is naast een stenen muur ook in overdrachtelijke zin iets dat een onoverkomelijk probleem vormt, iets waar je niet doorheen kunt komen. En dat is precies dit genealogische probleempje.

De kern van het "probleem" is ene Maria Johanna Francisca Schulze. Zij krijgt op 4 april 1880 in Amsterdam een zoon Frans genaamd. Bij de geboorteaangifte op 6 april krijgt Frans de achternaam Schulze, gelijk dus aan die van de moeder. Van een vader is geen sprake.
Alweer volgens die inschrijving in de Burgerlijke Stand is Maria woonachtig in Semarang in Nederlands Oost Indië. Waarom zij haar kind in Nederland heeft gekregen is niet bekend. Maar het ontbreken van een echtgenoot zou heel wel de oorzaak kunnen zijn. Aannemende dat Maria van Nederlandse/Duitse/Europese oorsprong is, is het waarschijnlijk dat de vader Indisch bloed heeft gehad. De foto van Frans, helemaal bovenaan, is hier voldoende indicatie van. Zeker aan het eind van de 19e eeuw was ongehuwd moederschap nou niet bepaald een geaccepteerd iets. Haar komst naar Nederland zou daardoor verklaard kunnen worden.
In ieder geval is het zo dat van Maria geen spoor meer te vinden is, noch hier in Nederland noch in Indië.

100 Marnixstraat, Amsterdam more than a century later
(Source: Google Street View)

Zoon Frans blijft achter op het adres waar hij in Amsterdam geboren is: Marnixstraat 100. Hij verblijft daar bij het echtpaar Scheeffer-Box. Zij treden op als zijn pleegouders. Waarom Maria bij dat echtpaar terecht is gekomen, is niet bekend. In ieder geval lijkt er een goede relatie te zijn geweest tussen het echtpaar en Frans. Wanneer ze rond 1900 verhuizen van Amsterdam naar de Bussumse Gooilaan, gaat Frans mee. Mogelijk is de man, Hendrikus Martinus Scheeffer, dan al overleden. Zijn vrouw overlijdt op 10 augustus 1904. Wat dan opvalt is dat zij wordt begraven in wat later het familiegraf van de fam. Schulze zal blijken te zijn. Zo ook het feit dat zij het huis aan de Gooilaan aan Frans na laat. Beide feiten suggereren tenminste een goede band.

E.e.a. was reden genoeg om de huwelijksakte van het echtpaar Box-Scheeffer eens nader te bekijken. Daarin niet veel opzienbarends aangetroffen met uitzondering van het gegeven dat de moeder van Hendrika Scheeffer de naam draagt van Catriena Josepha Schultze. En die achternaam is maar een lettertje anders dan de achternaam van Maria: Schulze.

Marriage certificate Box-Scheeffer, April 19, 1877

Dat kan natuurlijk toeval zijn, zo bijzonder zijn die namen niet, maar Maria's naam kan wel een verschrijving zijn van de meer voorkomende naam Schultze. Mijn hypothese is dat dat gebeurd zou kunnen zijn bij de geboorteaangifte van Frans. Immers, die aangifte is door de dokter gedaan die waarschijnlijk bij de bevalling aanwezig is geweest en Maria (uit Semarang) ook niet erg goed kende. Die heeft mondeling van de moeder gehoord welke naam hij moest aangeven. De ambtenaar van de Burgerlijke Stand heeft vervolgens de naam als Schulze verstaan én opgeschreven. Het zou zomaar kunnen.

Dit alles gaat van de veronderstelling uit dat Maria en Catriena "ergens" familie van elkaar zijn geweest. De vraag is dan hoe die relatie dan wel in elkaar heeft gezeten. Het zou ook een verklaring kunnen zijn waarom Maria bij het echtpaar Box-Scheeffer in de Marnixstraat terecht is gekomen.

Wanneer iemand in die tijd onroerend goed erfde, dan is daar een Memorie van Successie van opgemaakt. Daarin staan een aantal zaken beschreven, o.a. de familierelatie tussen de erflater en de erfgenamen. Dus binnenkort richten mijn schreden zich naar het Noord-Hollands Archief. Daar liggen stukken uit Bussum opgeslagen. Maar wie mij in de tussentijd nog van suggesties kan voorzien, hij/zij is welkom!
Mocht je behoefte hebben aan meer achtergrond gegevens en archieven/bestanden die al geraadpleegd zijn, zie een discussie op het Stamboomvragenforum.

Photo Frans Schulze courtesy Mrs. E. Stam-Schulze.