Sinterklaas en Piet

For a brief explanation of what this post is all about, please scroll down.
De manier waarop Sinterklaas gevierd wordt, kent vele verschillen. Van niet tot uitbundig, alleen voor de gelovige kleintjes of voor de hele familie en met gedichten of surprises. Het belangrijkste, vind ik, is dat het gevierd wordt en dat deze traditie niet door de Kerstman wordt weggedrukt. Maar zo lang de commercie daar nog enige say in heeft, hoeven we de hoop niet op te geven. Hoewel, begin oktober al pepernoten in de schappen leggen, dat hoeft voor mij nou ook weer niet. De tijd gaat toch wel snel genoeg.
In onze familie, van mijn vader's kant, was Sinterklaas toch wel één van de jaarlijkse hoogtepunten. Een paar ooms verzorgden het trekken van de lootjes. Dat daarbij gemanipuleerd werd, werd ons kleintjes pas later duidelijk. Iedereen keek naar het avondje uit en had/heeft daar ook hele goede herinneringen aan. Die bijeenkomsten werden gedomineerd door gedichten en banketstaven. Er slipte wel een enkele surprise door maar dat was uitzondering. De voorgelezen gedichten, daar ging het om. Om een gedicht goed tot zijn recht te laten komen, is het zeer aan te bevelen het voor te laten lezen door de auteur. Dat ging dan wel ten koste van de geheimhouding maar daar tilden wij niet zo zwaar aan. In onze ogen was een goed gedicht er eentje waarbij de aangesprokene er op humoristische wijze van langs kreeg. Sommige familieleden hadden op dat vlak een zekere faam op te houden. 

Piet Miebies  Aug. 15, 1938

Evelien ca. 1955

En dan waren er nog de gedichten die de jongste broer van mijn vader, Piet, voor mijn nichtje Evelien maakte. Die gedichten, bijna een traditie op zich, hadden slechts bij toeval iets met Sinterklaas te maken. Het kon echt overal over gaan en meestal om niets. Zwetsverhalen van klasse waarom wij ons tranen lachten. Daar zal de ambiance van de avond en het verwachtingspatroon wel aan bijgedragen hebben maar ik lees ze nog steeds met plezier en bewondering. Hieronder plaats ik twee van die gedichten, met dank aan Evelien, en aan oom Piet natuurlijk.

Sinterklaasgedicht door Piet Miebies (1924-2001)

Evelien

Waar ambachtelijke normen

En kunstgevoel elkaar ontmoeten,

Daar huppelen subtiele vormen

In het rond op kousenvoeten.

Het uitbundig liefdesleven

Tussen kunst en noeste vlijt

Heeft ons opnieuw een vrucht gegeven

Die uitstijgt boven vorm en tijd.

Dit heeft de wereld iets te zeggen,

In eigen stijl, in eigen taal.

Maar vraag mij niet dit uit te leggen,

Want ach, wij zijn toch allemaal

Slechts gastarbeiders in de verte

Van het onbegrepen “hoe?”,

Eten worteltjes of erwten

En Zondags tutti frutti toe,

Waarin de edele vrucht verschraald is

Tot een weeë zoete brij,

Waar elke pit al uitgehaald is

Door de consumptie-maatschappij.

Proletariers aller landen

Stelt u eensgezind te weer

Opdat het heilig vuur blijft branden,

En eet geen tutti frutti meer.

Het leven gaat niet over rozen,

Wij moeten hard er tegen aan.

Maar wie het goede heeft gekozen,

Die kan de voorwas overslaan.

                                                           Sint

Ik zei hiervoor dat wij geen familie van surprisemakers waren. Een kleine uitzondering daarop is, alweer, de eerdergenoemde Piet. Die maakte jaarlijks voor zijn nichtje een contraptie waarvan niemand wist wat het voorstelde, ook de maker niet. Maar daar maakte hij wel een gedicht bij waarvan er ééntje hieronder staat.

Evelien

Dit is een kartonnen doos

Dat stekkertje er aan, is loos.

Zit trouwens maar één pootje aan,

Dat is met opzet zo gedaan.

Vernuftig heeft men zo vermeden

Dat er sluiting op zou treden.

’t Betekent aan de andere kant,

Dat nu het lampje niet meer brandt.

Dit wist men handig uit te baten

Door ’t lampje dan maar weg te laten,

Waardoor je nog meer ruimte kreeg.

De doos is nu volkomen leeg.

Wat dat betreft verschilt hij niks

Van ’t duurdere type GTX.

Daar zijn twee lampjes weggehaald,

Vandaar dat je wat meer betaalt.

En ’t pootje wat er hier mankeert,

Is aan die andere gemonteerd.

Dus ’t enige verschil is slechts,

Hier zit het links, daar zit het rechts.

Omdat je ’t niet gebruiken kan,

Heb je daar weinig hinder van.

’t Is trouwens zelf te corrigeren

Door de stekker om te keren.

Elk stopcontact heeft al 2 gaten,

Dat kan je dus gewoon zo laten.

En of je ’t links of rechts aansluit,

Maakt in principe weinig uit.

Men heeft, om speciale reden

De bodem uit de doos gesneden.

Als hij nu vol is tot de rand,

Dan pak j’ em met de rechterhand,

Schudt hem voorzichtig heen en weer,

En zet hem dan gewoon weer neer.

Zo kan j’ em eeuwig blijven vullen

Met de meest bizarre spullen.

Brief explanation in English.

Ex Seniorennet

This post is about the Dutch tradition of celebrating the birthday of Sinterklaas. To begin with, Sinterklaas is not the same as Santa Claus. The birthday of the Dutch colleague of Santa is on December 6. He is known as the friend of little children; they all firmly believe the Sint exists. Until they find out he does not and that they have been "cheated" by their parents. Many Dutch families celebrate Sinterklaas the night before his birthday. Lots are drawn and a present is bought for that person. Tradition has it that there should also be a poem highlighting the "virtues" of this person. The present may be hidden in a surprise package. It can take any form or shape you like. 

As long as there are small children present, all gift parcels are put in a bag. When everybody is there, the festivities start. Usually a neighbour then knocks on the door or the window and leaves the bag there for the kids to find it.

Another difference with Santa Claus is that Sinterklaas rides the roof tops on a grey horse. His logistics assistant is Zwarte Piet (Black Pete) who takes care of the distribution of presents by dropping them in the chimney. But Black Pete also carries a big bag. That bag serves to carry back naughty children to Spain. That's where Sinterklaas lives the rest of the year.

But the Dutch wouldn't be Dutch if they didn't develop a liking for Santa as well. So you can imagine that a substantial part of the turnover of shops is realized in December! Therefore, if you value the well being of your economy, do your local shopkeeper a favour and buy your beloved a present, or two.

Update Dec. 6, 2012: Irish Dutchman Pier Kuipers wrote an excellent post about the Dutch Sinterklaas tradition. It's titled "Why I don't believe in Santa" and well worth reading!
Also Karen mentioned a lot of detail regarding Saint Nicholas. For true believers only!
A year ago I wrote another post on the subject.