Vandaag... (3)

Nicolaas Orie, zittend, 3e van links, ca 1907

Vandaag is de 114^e geboortedag van de grootvader van vader’s kant van mijn betere wederhelft, Nicolaas Orie (geb. Loosduinen, 1-11-1897 – overl. Den Haag, 5-9-1977). Opa, iedereen noemde hem ‘Va’, was een bijzondere man. Hij had een rots-vast vertrouwen in mijn carrièreverloop. Wanneer ik bij hem binnenkwam, werd ik altijd begroet met: “Ha, daar hebben we de directeur van de KLM.” Ik heb hem helaas moeten teleurstellen maar dat heeft hij niet meer meegemaakt.

Va was, het zal niet verbazen, getrouwd met Moe. En Moe, dat was Adriana van Asten (geb. 23-7-1898 – overl. Den Haag, 24-12-1979). Samen kregen zij welgeteld 14 kinderen van wie mijn schoonvader Hendrik Jacobus (geb. Loosduinen, 23-11-1918 – overl. Den Haag, 20-4-2007) de oudste was.

Zoals gezegd, Va was een bijzondere man. Van huis uit was hij elektro-technicus. Dat zat waarschijnlijk in zijn genen want zijn vader werkte al bij het Haagse GEB, het Gemeentelijk Electrisch Bedrijf. Als elektrotechnicus heb ik ‘m niet zo meegemaakt. Wel bv. als bouwer van stoommachientjes. Die maakte hij wel voor kleinkinderen. Ik weet niet of die dingen nog bestaan maar dat waren goed werkende machines waarmee je, middels een drijfriempje dingen kon aandrijven. De “brandstof” bestond, als ik me goed herinner, uit blokjes carbid, CaC₂  voor de scheikundig onderlegden. 

Va in zijn werkplaats, met stoommachientje

Wanneer je daar gedoseerd water aantoevoegde, ontstond er ethyngas en bij voldoende drukontwikkeling zette dat het stoommachientje in beweging. Zo’n machientje maken, dat vergde de nodige vakkennis. Ontwerpen, technisch inzicht, met koper en metaal om kunnen gaan, solderen, afwerken, lakken enz. Echt schitterende staaltjes vakmanschap. Op de krantenfoto is er eentje zichtbaar. Waar ze allemaal gebleven zijn, ik weet het niet. Ik zou van zo’n “echte Orie” wel een mooie foto willen hebben.

Gelukkig zijn er nog wel andere “echte Orie’s” en dat zijn de schilderijen die hij in ruime mate heeft nagelaten. Wintertjes, landschappen, stillevens, hij deinsde nergens voor terug. Al schilderend kan ik hem uittekenen. Staande achter zijn buro-ezel met daarop een spieraampje, de eeuwige pijp of sigaar (“Henri Wintermans graag”) in de mond, de stofjas aan en genietend van een glaasje vieux temidden van de vele kinderen en kleinkinderen die het huis in de Wilhelminastraat schijnbaar altijd vulden.

Hij valt bij mij in de categorie ‘unieke figuren’; ik bewaar de beste herinne-ringen aan hem!

Wintertje, gesigneerd N. Orie